Archiwum Tagu: woj. małopolskie

PL-MA

61 lat temu zmarł Ferdynand Goetel (1890-1960) – jeden z najwybitniejszych z i najbardziej popularnych prozaików II RP. Wyklęty za prawdę o Katyniu

Był świadkiem katyńskim, wybitnym polskim prozaikiem, dramatopisarzem, publicystą i działaczem politycznym. Był członkiem Polskiej Akademii Literatury od 1935 r., działaczem polskiego PEN Clubu i Związku Zawodowego Literatów Polskich, laureatem Złotego Wawrzynu PAL. Z zamiłowania był taternikiem. Pisał poczytne książki podróżnicze. Był również współautorem (drugim był Andrzej Strug) filmu Pan Tadeusz w reżyserii Ryszarda Ordyńskiego.

Miał swoje polityczne kredo: „jestem Polakiem, synem narodu pozbawionego wolności i wydanego na pastwę demoralizację wskutek egoizmu innych społeczności ludzkich”, któremu był wierny przez całe swoje trudne życie. Czytaj więcej →

Jan Jaśkiewicz (1749-1809) – chemik, lekarz, baloniarz, eksplorator złóż węgla kamiennego w okolicach Siewierza

Należy do grona najwybitniejszych naukowców polskiego Oświecenia. Był chemikiem i lekarzem nadwornym króla Stanisława Augusta Poniatowskiego. Przede wszystkim jednak, razem z Hugonem Kołłątajem i Janem Śniadeckim opowiedział się za reformą polskiej nauki. Organizował Ogród Botaniczny Uniwersytetu Jagiellońskiego w Krakowie, który założono w  1783 r. Był twórcą polskiego słownictwa naukowego w mineralogii. Do jego zasług należy m.in. rozpowszechnienie badań Antoine’a Lavoisiera, który wyjaśnił rolę tlenu w procesie spalania. Był pionierem baloniarstwa. Pod koniec życia Jaśkiewicza zafascynował węgiel kamienny. Czytaj więcej →

Sądecki Park Etnograficzny w Nowy Sączu

Sądecki Park Etnograficzny, to największe muzeum skansenowskie w Małopolsce, prezentujące architekturę drewnianą i tradycyjną kulturę ludową grup i etnicznych zamieszkujących obszar historycznej Sądecczyzny: Lachów Sądeckich, Pogórzan, Górali Sądeckich, Łemków, Niemców Galicyjskich i Cyganów Karpackich. Niestety, ze względów sanitarnych nie jest możliwe zwiedzanie wnętrz obiektów, ale spacer po tym wyjątkowym muzeum na wolnym powietrzu powala w pełni podziwiać krajobraz kulturowy – architekturę drewnianą wkomponowaną w piękno przyrody. Każda pora roku jest niezwykła w skansenie, ale jesień swoimi kolorami, odcieniami i kaprysami jest wyjątkowo urokliwa. Pozwala dostrzec oblicze sądeckiego krajobrazu z ogromną skalą wyrazu, które – podobnie jak twarz ludzka – może odzwierciedlać radość, grozę, smutek, tęsknotę i melancholię. Czytaj więcej →

197. rocznica urodzin Juliusza Kossaka (1824-1899)

Był wybitnym polskim malarzem, rysownikiem i ilustratorem. Specjalizował się w malarstwie historycznym i batalistycznym. Malował małoformatowe dzieła głównie techniką akwarelową. Był jednym z inicjatorów utworzenia w Krakowie Muzeum Narodowego. Uważany jest za twórcę polskiego malarstwa batalistycznego, mistrza techniki akwarelowej, klasyka malarstwa literackiego. Ulubionym tematem jego sztuki były sceny z rycerskiej przeszłości Polaków, a wyjątkowe miejsce w jego twórczości zajmują kompozycje, w których głównym podmiotem jest koń. Podobnie jak Henryk Sienkiewicz w literaturze, Kossak za pomocą pędzla i farb kształtował narodową wyobraźnię historyczną. Czytaj więcej →

Olga Boznańska (1865-1940) – najwybitniejsza polska malarka

Miała oryginalną osobowość i konsekwentnie dążyła do stworzenia własnego stylu. Początkowo uczyła się malarstwa u drugorzędnych artystów w Krakowie i Monachium, gdyż jako kobieta nie miała możliwości wstępu do Akademii Sztuk Pięknych. W 1898 r. przeniosła się do Paryża, gdzie rozwinęła swój ogromny talent. Została jedną z najciekawszych kolorystów swoich czasów. Malowała przede wszystkim portrety. Jej dzieła urzekają szlachetnością kolorów. Znakomicie operowała efektem niedomówień i aluzji, co tyko dodawało charakteru i zagadkowości portretowanych osób. Czytaj więcej →

168. rocznica urodzin Adama Prażmowskiego (1853-1920) – twórcy polskiej mikrobiologii

Był polskim mikrobiologiem, agronomem, działaczem społecznym, jedną z najwybitniejszych postaci świata naukowego Polski pod zaborami. Uznawany jest za jednego z twórców polskiej mikrobiologii. W 1884 r. jako pierwszy w Polsce opisał budowę i rozwój laseczki wąglika. Czytaj więcej →

278. rocznica urodzin prof. Rafała Czerwiakowskiego (1743-1816) – ojca chirurgii polskiej

Był polskim chirurgiem, położnikiem, astronomem i twórcą pierwszej w Polsce katedry chirurgii. Był pijarem i przyjacielem Jana Śniadeckiego, Jana Jaśkiewicza i Hugona Kołłątaja, któremu Komisja Edukacji Narodowej zleciła reformę Akademii Krakowskiej. Czytaj więcej →

Rudolf Weigl (1883-1957). Polak z wyboru. Fanatyk nauki, który pokonał tyfus

Był wybitnym uczonym, światowej sławy biologiem, który rozsławił polską naukę. Szczepionka przeciw tyfusowi, którą stworzył, uratowała miliony osób na całym świecie. Choć zasłużył, nie dostał Nagrody Nobla. Rudolf Weigl, podobnie jak Oskar Kolberg, Samuel Linde, czy Wincenty Pol, był Polakiem z wyboru. I chociaż nauczył mikrobiologów hodować zarazki tyfusu plamistego we wszach, a potem stworzył z nich szczepionkę, to wciąż jest za mało znany. Czytaj więcej →

Faustyna Kowalska (1905-1938) – święta Kościoła katolickiego

Była mistyczką, stygmatyczką i wizjonerką. W historii zapisała się jako głosicielka Miłosierdzia Bożego. Należy do grona największych mistyków w historii Kościoła. Od dziecka chciała zostać zakonnicą, ale rodzice nie wyrażali na to zgody. Dopięła swego i 1 w 1925 r. wstąpiła do Zgromadzenia Sióstr Matki Bożej Miłosierdzia w Warszawie. Czytaj więcej →

183. rocznica urodzin Adama Asnyka (1838-1897) – poety-filozofa, obieżyświata, który kochał Tatry

Był wybitnym polskim poetą i dramatopisarzem. Niemcy podczas okupacji hitlerowskiej uznali jego twórczość za niebezpieczną i przeznaczoną do zniszczenia. Nic dziwnego, bo Asnyk w swojej twórczości wyrażał tęsknotę za „siłą ducha” i pragnienie odrodzenia „duszy współczesnej”. Choć jest patronem wielu szkół, ulic i osiedli w Polsce za sprawą swojej spuścizny literackiej, to trzeba pamiętać, że Adam Asnyk był też publicystą, wydawcą i działaczem patriotycznym, członkiem Rządu Narodowego w czasie powstania styczniowego. Kochał podróże i Tatry. Czytaj więcej →

437. rocznica śmierci Jana Kochanowskiego (1530-1584)

Jego twórczość, to „przewrót kopernikański” w polskiej literaturze. Był wybitnym poetą polskim i jednym z najwybitniejszych poetów renesansu w Europie. Przedstawicielem filozofii eklektycznej i głębokiej wiary w Boga – łączącym tradycję antyku i chrześcijaństwa. Badacze podkreślają, że język i styl Kochanowskiego przyczyniły się do rozwoju polskiego języka literackiego. Czytaj więcej →

Helena Modrzejewska (1840-1909) – aktorka stulecia

Wybitna polska aktorka, która podbiła Amerykę i uczyła Anglików, jak grać Szekspira. Zwykła mówić: „Kiedy walczę, czuję, że żyję”. W swoich wspomnieniach pisała, że żałuje, że nie było jej dane zostać drugą Joanną d`Arc, więc oręż zamieniła w słowo. Została aktorką, wybitną, na przekór wielu opinii, że „nie ma talentu”. Modrzejewska grała cała sobą, niezwykle sugestywnie, magnetycznie. Przeistaczała się. Skupiała uwagę widza tylko na sobie. Szlifowała talent na deskach prowincjonalnych teatrów, często przy niewielkiej publiczności. Czytaj więcej →

176 r. rocznica urodzin św. Brata Alberta, czyli Adama Chmielowskiego (1845-1916)

Był powstańcem styczniowym i malarzem. Po nawróceniu wstąpił do zakonu. Został świętym Kościoła katolickiego. Na ołtarze wyniósł go św. Jan Paweł II. Brat Albert znany jest głównie z wielkiego poświęcenia dla ubogich i bezdomnych. Jest patronem zakonów albertynek i albertynów, a w Polsce także artystów plastyków. Czytaj więcej →

Profesor Stefan Bryła (1886-1943) – wybitny polski inżynier, pionier spawalnictwa i konstrukcji spawanych

Stefan Władysław Bryła urodził się 17 sierpnia 1886 r. w Krakowie. Był wybitnym polskim inżynierem budowlanym, pionierem spawalnictwa i konstrukcji spawanych, twórcą   pierwszego na świecie mostu spawanego. Był też politykiem lwowskiej chadecji, Profesorem Politechniki Lwowskiej i Posłem na sejm II RP. Czytaj więcej →