Archiwum Tagu: Sławomir Mielnik

Dąb szypułkowy „Klara” w Wielopolu – świadek rodzinnych tragedii i wielkich miłości

W niewielkiej odległości od Popielowskiej Kolonii, w dębowym lesie łęgowym między Wielopolem a Kolonią Popielowską, pamiętającym jeszcze puszcze odrzańskie, znajduje się wiekowy „dąb Klara”. Został nazwany imieniem córki bogatego hrabiego – Klary, która uciekając przed wrogami pod drzewem znalazła upragniony spokój. Miejsce, w którym zginęła dziewczyna jeszcze na początku XX w. okoliczni mieszkańcy nazywali „Spokojem Klary”. Czytaj więcej →

Sosna z Olesna – święte drzewo w ołtarzu słynnej „Róży Olesna”

W dawnych czasach ludzie doceniali stare drzewa a szczególnie potężne okazy uważali za święte. Miłość do lasów i borów przejawiała się w codziennym życiu, pieśniach i podaniach. Słowianie wierzyli, że gaje jako miejsca święte dysponowały uzdrawiającymi siłami, które dawały i przywracały życie. W województwie opolskim nie brakuje tzw. świętych drzew. Dobrym przykładem jest sosna w drewnianym barokowym kościele pw. św. Anny – słynnej „róży Olesna”. Według legendy świątynię zbudowano wokół cudownej sosny, której obcięto wierzchołek i konary, a pień do dzisiaj podtrzymuje ołtarz główny. U góry drzewa umieszczono białą owalną tabliczkę z napisem: “Czcigodna stara sosna, pod którą jedna panienka za wstawiennictwem Anny Świętej od śmierci uratowana była. Lipiec 1444”. Czytaj więcej →

Aleje czereśniowe w okolicy Góry Św. Anny – charakterystyczny element krajobrazu

Najstarsze drzewa mają ok. 90 lat. I choć nie są prawnie chronione, to są charakterystycznym elementem krajobrazu Góry Św. Anny i znakiem rozpoznawczym okolicy. Łączą harmonijnie krajobraz kulturowy, stworzony przez człowieka z krajobrazem stworzonym przez naturę. Aleje czereśniowe przy drogach w okolicy Góry Św. Anny wyglądają szczególnie atrakcyjnie wiosną, gdy kwitną. Pełnią też szereg funkcji przyrodniczych – moderują klimat wpływając na skład powietrza, temperaturę i opady atmosferyczne, a także podnoszą jakość gleby, co jest istotne zwłaszcza dla sąsiadujących z nimi pól uprawnych. Są też domem dla pachnicy dębowej, owada, który w Polsce znajduje się pod ścisłą ochroną gatunkową i w myśl Dyrektywy Siedliskowej UE jest uznawany za gatunek szczególnie ważny. Czytaj więcej →

Anna księżna opolska (~ 1348 – 1378) – kobiecość uwieczniona w kamieniu

Anna była tą pośród księżniczek opolskich, której znamy wygląd. Jej wizerunek zachował się na tumbie, czyli głównej części gotyckiego grobowca przedstawiającej postać zmarłej, znajdującej się w kaplicy św. Anny tzw. Piastowskiej w kościele OO. Franciszkanów w Opolu.

Była żoną księcia opolskiego Bolesława III (ok. 1337 – 1382) i matką pięciorga dzieci: synów Jana Kropidło, Bolesława IV, Henryka, Bernarda i córki Anny. Zmarła w Opolu w 1378 r. Mąż przeżył ją o cztery lata, zmarł 21 września 1382 r. Oboje pochowani zostali w kaplicy św. Anny w kościele OO. Franciszkanów w Opolu, która pełniła już funkcję nekropolii Piastów Opolskich. W 2 połowie XIV wieku nieznany z imienia artysta wyczarował z kamienia ich przepiękny sarkofag, który do dziś możemy podziwiać. Inspiracją do jego powstania był zapewne powstały między 1300 a 1320 r. sarkofag księcia śląskiego Henryka IV Prawego (Probusa), wybitne dzieło sztuki, które wówczas stało się wzorem do naśladowania dla innych książąt śląskich. Czytaj więcej →

Zamek Piastów Śląskich w Brzegu – Pomnik Historii

Dawna siedziba Piastów Śląskich w Brzegu jest jednym z ważniejszych zamków renesansowych w Europie Środkowo-Wschodniej. Kompleks ten jest cennym i wyjątkowym świadectwem piastowskich fundacji książęcych na Śląsku. Jest materialnym dowodem związków Piastów Śląskich z władcami Królestwa Polskiego. Od dawna jest on zaliczany do najcenniejszych zabytków architektury Śląska. Warto podkreślić, że rezydencja Piastów brzeskich budziła duże zainteresowanie na ziemiach polskich. Polacy podróżujący po Śląsku dostrzegali szczególną wartość tego zabytku. O zamku brzeskim pisali m.in. w 1821 r. Julian Ursyn Niemcewicz w „Podróżach historycznych”, Bogusz Zygmunt Stęczyński w rymowanym opisie „Śląsk. Podróż malownicza w 21 pieśniach” (1844 r.). O zabytkach Brzegu wielokrotnie pisał „Tygodnik Ilustrowany”, najpopularniejsze polskie czasopismo XIX wieku. Co ciekawe, zamek w Brzegu przez samych fundatorów traktowany był jako pomnik dynastii. Nawet w czasach przynależności do państwa pruskiego w niemieckim piśmiennictwie powtarzany był przymiotnik „piastowski”. Czytaj więcej →

Pisanka z Ostrówka

Wielkim skarbem i kopalnią wiedzy z rożnych dziedzin nauki jest wczesnośredniowieczny gród na Ostrówku pochodzący prawdopodobnie z 2 połowy X wieku. Osada szybko uzyskała miejski charakter w skutek skupienia się  w niej  znacznej liczny rzemieślników i handlarzy (W. Hołubowicz, Opole w wiekach X-XII, Katowice 1956, str. 9). W takiej formie przetrwała do początków XIII wieku i potem na skutek lokacji miasta na Opola zniknęła pod warstwami ziemi. Odkryto ją w latach 1930-1933. To co odkryli niemieccy badacze nie pasowało do ówczesnej ideologii niemieckiego Oppeln, więc prawdziwe badania naukowe rozpoczęto dopiero od 1948 r. i z przerwami kontynuowano aż do 1997 r. Z przeprowadzonych w latach 50. XX w. badań archeologicznych jasno wynika, że budownictwo wczesnośredniowiecznego Opola było podobne do drewnianego budownictwa występującego na terenie Polski Piastowskiej, Rusi Kijowskiej i innych państw słowiańskich. Bez wątpienia było słowiańskie, było dziełem miejscowych rękodzielników. (W. Hołubowicz, Opole w wiekach X-XII, Katowice 1956, str. 108). Czytaj więcej →

Gotyk na dotyk – kościół w Czeskiej Wsi

Próżno dziś w okolicach Brzegu szukać plenerów, które mogłyby być scenografią do filmu opowiadającego średniowieczne dzieje regionu. Krajobraz kulturowy został zmieniony przez człowieka. Niewiele już zostało z dawnej, bagnistej doliny środkowego Nadodrza, czy z krajobrazu ujścia Nysy Kłodzkiej do Odry. Po tamtych minionych czasach, pozostało zaledwie kilka budowli. I gdyby ktoś szukał plenerów do filmu o średniowiecznym Śląsku, kościół w Czeskiej Wsi byłby idealny! Jest bowiem typowym wiejskim kościołem, którego H. Lutsch zalicza do okresu rozwiniętego gotyku.

Budowla jest jednonawowa z wydzieloną częścią zachodnią z wieżą, co było charakterystyczne dla kościołów powiatu brzeskiego. Prezbiterium zamknięte jest prostą ścianą, na której jak na dłoni widać kolejne etapy przebudowy. Mury wzniesiono z cegły o układzie dwuwozówkowym. Na ścianie prezbiterium widać pierwotne, gotyckie okno, które podczas kolejnych remontów zostało częściowo zamurowane. Zachował się gotycki portal zachodni, a także w prezbiterium sklepienie krzyżowo-żebrowe z charakterystycznymi służkami o gotyckich głowicach. Czytaj więcej →

Mury kościoła w Michałowie mają co opowiadać

– „Kończymy dziś pracę badawczą w terenie, ale to nie koniec badań. Ten kościół może nas jeszcze zaskoczyć” – podsumowuje obóz badawczy jego kierownik architekt Paweł Filipowicz, ekspert z Narodowego Instytutu Dziedzictwa. Czytaj więcej →

Przewodnik po zabytkowych kościołach Gminy Olszanka

Fundacja „Dla Dziedzictwa” w partnerstwie z Towarzystwem Kobiet Wiejskich w Pogorzeli wydała przewodnik po zabytkowych kościołach Gminy Olszanka w powiecie brzeskim, w województwie opolskim. Zdjęcia tych wyjątkowych obiektów wykonał Sławomir Mielnik. Wszystkie te świątynie leżą na tzw. Szkaku Polichromii Brzeskich, który niestety, nadal jest tylko teoretycznym wytworem internetowym, gdyż w większości tych kościołów cenne, gotyckie polichromie znajdują się nadal pod tynkiem i czekają na odkrycie i konserwację. Czytaj więcej →