Można go spotkać wszędzie tam, gdzie dzieje się coś ciekawego. Twarz zwykle zasłania mu aparat fotograficzny. Fotografia to wielka pasja, która z czasem stała się źródłem jego utrzymania. Błażej Duk szczególnie kocha śląskie tradycje i zwyczaje. Uwiecznia je, kataloguje i zbiera. Ma talent, zmysł, to przysłowiowe „coś”, co sprawia, że jego zdjęcia są wyjątkowe. Zaangażował się m.in. w promocję tradycji układania dywanów kwietnych na Procesję Bożego Ciała i jest przedstawicielem depozytariuszy z Zalesia Śląskiego. Czytaj więcej
Malarstwo Hanny Rudzkiej- Cybisowej
Malowała bo musiała. Długo malowała swoje obrazy. To był proces, dialog wewnętrzny, a jeśli się przedłużał i stawał się męczący, przerywała pracę i stawiała obraz pod ścianą, gdzie czekał na moment, kiedy znowu po niego sięgnie. Była jedną z najważniejszych przedstawicielek koloryzmu i pierwszą kobietą na stanowisku profesorskim w krakowskiej Akademii Sztuk Pięknych. Czytaj więcej
Franciszka Koraszewska z Czoków (1868-1947) – wulkan energii, tytan pracy, filar „Gazety Opolskiej”
Fot. B. Gajdzik
Franciszka Koraszewska jest jedną z tych kobiet, które zasługują na swój pomnik w Opolu. Była odważna, pomysłowa i piekielnie pracowita. Obdarzona niezwykłą energią, silnym charakterem i odpornością na niedogodności materialne. Prowadziła walkę o „duszę ludu polskiego” na historycznym Górnym Śląsku i w niemieckim Opolu. Urzędnicy pruscy mówili o niej: „Die soll ja noch schlimmer als ihr Man sein” (Rzekomo jest ona jeszcze gorsza niż jej mąż). Dziś mija 74. rocznica śmierci tej wyjątkowej kobiety. Czytaj więcej
6 grudnia – mikołajki
Dzisiaj św. Mikołaj większości kojarzy się z grubym, przerośniętym krasnalem stworzonego przez Freda Mizena na potrzeby reklamy amerykańskiego napoju, do którego powstania przyczyniła się satyra Washingtona Irwinga. Od 1969 r. święto 6 grudnia zostało zniesione przez sobór watykański II, a średniowieczne teksty hagiograficzne poświęcone św. Mikołajowi zniknęły z kalendarza katolickiego. Czytaj więcej
4 grudnia – św. Barbara
Św. Barbara (z łac. „cudzoziemka, obca” – obca wśród swoich) jest jedną z najbardziej czczonych świętych chrześcijańskich i patronką budowniczych, architektów oraz górników. Jest patronką dobrej śmierci i trudnej pracy. Jej wizerunki można spotkać w kościołach oraz w kopalniach – najstarsza rzeźba przedstawiająca postać świętej z 1689 r. znajduje się w kopalni soli w Wieliczce. Czytaj więcej
Sztuka dla Mugoli?*
W sztuce sakralnej ostatnich lat spotykamy się coraz częściej z niepokojącym odejściem od tradycyjnych przedstawień ikonograficznych. Współcześni twórcy nie korzystają z bogatego instrumentarium tradycji sztuki chrześcijańskiej, dzięki któremu kościoły i umieszczone w nich obrazy, freski i rzeźby były dawniej przesycone alegoriami i symbolami, których znaczenie było powszechnie znane i odczytywane. Powstają za to dziwne dzieła pełne niezrozumiałych znaków i symboli – dość wymienić Beskidzką Drogę Krzyżową, rzeźby Igora Mitoraja w warszawskich kościołach, czy niepokojącą statuę Matki Boskiej w Kaplicy Wieczystej Adoracji w sanktuarium w Niepokalanowie. Takich miejsc jest wiele. Chciałabym przedstawić przykład z mojego miasta. Czytaj więcej
Adwent – czas oczekiwania
Adwent, to w Kościele chrześcijańskim okres oczekiwania na narodziny Jezusa Chrystusa. Nazwa adwent pochodzi od łacińskiego wyrazu adventus, oznaczającego przyjście. Jak podaje Zygmunt Gloger, dawniej adwent nazywano „czterdziestnicą”, ponieważ post trwał 40 dni, zaczynając nazajutrz po św. Marcinie. Czytaj więcej
606. rocznica urodzin Jana Długosza (1415-1480)
Był jednym z najwybitniejszych historiografów średniowiecza, duchownym, dyplomatą i wychowawcą królów – synów króla Kazimierza Jagiellończyka. Nazywany jest ojcem polskiej historiografii. Czytaj więcej
153 lata temu zmarł Hipolit Cegielski (1813-1868)
Legenda polskiego przemysłu. Wszechstronny indywidualista obdarzony niespożytą energią. Był przemysłowcem, działaczem społecznym, a także filologiem, dziennikarzem i politykiem. Był humanistom, któremu przyszło zająć się przemysłem i odnieść ogromny sukces. Czytaj więcej
366. rocznica ogłoszenia w Opolu uniwersału wzywającego do obrony Rzeczypospolitej
Kilka razy w dziejach, oczy całej Rzeczypospolitej zwrócone były na Opole – stary, piastowski gród. Tak było m.in. w 1655 r. podczas tzw. „potopu szwedzkiego”. Wówczas to, 30 listopada 1655 r. w klasztorze oo. Franciszkanów przy opolskim Rynku, król Jan Kazimierz ogłosił uniwersał opolski wzywających poddanych do powstania przeciw Szwedom. Akt ten skierowany był nie tylko do szlachty, ale także do chłopów i wszystkich mieszkańców ówczesnej Rzeczypospolitej. Czytaj więcej
Helena Wojtasik z Tułowic – 30 lat twórczości ludowej
Fot. M. Przygoda
Jest uznaną pisankarką opolską. Często można ją spotkać w stroju ludowym, który zakłada również na formalne uroczystości. W mgnieniu oka jej zręczne palce tworzą efektowne wzory huculskie lub wołyńskie. Pani Helena pisze pisanki woskiem przy użyciu kiski, następnie barwi jaja w barwnikach spożywczych. Dzięki jej zaangażowaniu pisanie pisanek techniką batikową na Śląsku Opolskim zostało w 2020 r. wpisane na Krajową listę niematerialnego dziedzictwa kulturowego. Teraz twórczyni ludowa walczy o rozszerzenie formuły nazewnictwa wojewódzkiego konkursu kroszonkarskiego o pisanki. Czytaj więcej
Petronela Golasiowa z Michalskich (1851-1935) – patriotka zwana „królową polską”
Była działaczką i aktywistką polskiego ruchu kobiet, z dumą nosiła śląski strój regionalny. Przeżyła dwóch mężów i pochowała 16 swoich dzieci. Była dzielną kobietą! Publicznie występowała przeciwko pruskiej ustawie kagańcowej i zbierała od Ślązaków tzw. podatek narodowy. Była odważna i waleczna. Czytaj więcej
61 lat temu zmarł Ferdynand Goetel (1890-1960) – jeden z najwybitniejszych z i najbardziej popularnych prozaików II RP. Wyklęty za prawdę o Katyniu
Był świadkiem katyńskim, wybitnym polskim prozaikiem, dramatopisarzem, publicystą i działaczem politycznym. Był członkiem Polskiej Akademii Literatury od 1935 r., działaczem polskiego PEN Clubu i Związku Zawodowego Literatów Polskich, laureatem Złotego Wawrzynu PAL. Z zamiłowania był taternikiem. Pisał poczytne książki podróżnicze. Był również współautorem (drugim był Andrzej Strug) filmu Pan Tadeusz w reżyserii Ryszarda Ordyńskiego.
Miał swoje polityczne kredo: „jestem Polakiem, synem narodu pozbawionego wolności i wydanego na pastwę demoralizację wskutek egoizmu innych społeczności ludzkich”, któremu był wierny przez całe swoje trudne życie. Czytaj więcej
Teresa Sobota z Olszowej – 40 lat twórczości ludowej
W tym roku świętowała 40-lecie udokumentowanej twórczości ludowej. Jest znaną opolską kroszonkarką a swoje dzieła tworzy głównie techniką rytowniczą, choć jej specjalnością jest również trawienie kwasem. Kroszonki tworzy przez cały rok. W swoim domu stworzyła izbę regionalną, w której większość zgromadzonych w niej rzeczy to pamiątki rodzinne. Teresa Sobota z Olszowej jest niezwykłą osobą, pełną energii i z ogromnym bagażem cierpliwości oraz życzliwości, który w tej pasji jest mocnym fundamentem. Czytaj więcej
Elizabeth Grabowski (1864-1929). Pisarka, badaczka folkloru, zwana „ciocią od górnośląskich bajek”
Jej pasją były podróże, szczególnie po historycznym Górnym Śląsku. Była kobietą niezwykłą – niemiecką pisarką, badaczką folkloru i dziejów Górnego Śląska. Była też otwartą, ciepłą osobą, która zasłużyła na przydomek „cioci-bajarki”. Czytaj więcej