Archiwum Kategorii: Historia

Helena Wojtasik z Tułowic – 30 lat twórczości ludowej

Fot. M. Przygoda

Jest uznaną pisankarką opolską. Często można ją spotkać w stroju ludowym, który zakłada również na formalne uroczystości. W mgnieniu oka jej zręczne palce tworzą efektowne wzory huculskie lub wołyńskie. Pani Helena pisze pisanki woskiem przy użyciu kiski, następnie barwi jaja w barwnikach spożywczych. Dzięki jej zaangażowaniu pisanie pisanek techniką batikową na Śląsku Opolskim zostało w 2020 r. wpisane na Krajową listę niematerialnego dziedzictwa kulturowego. Teraz twórczyni ludowa walczy o rozszerzenie formuły nazewnictwa wojewódzkiego konkursu kroszonkarskiego o pisanki. Czytaj więcej →

Petronela Golasiowa z Michalskich (1851-1935) – patriotka zwana „królową polską”

Była działaczką i aktywistką polskiego ruchu kobiet, z dumą nosiła śląski strój regionalny. Przeżyła dwóch mężów i pochowała 16 swoich dzieci. Była dzielną kobietą! Publicznie występowała przeciwko pruskiej ustawie kagańcowej i zbierała od Ślązaków tzw. podatek narodowy. Była odważna i waleczna. Czytaj więcej →

61 lat temu zmarł Ferdynand Goetel (1890-1960) – jeden z najwybitniejszych z i najbardziej popularnych prozaików II RP. Wyklęty za prawdę o Katyniu

Był świadkiem katyńskim, wybitnym polskim prozaikiem, dramatopisarzem, publicystą i działaczem politycznym. Był członkiem Polskiej Akademii Literatury od 1935 r., działaczem polskiego PEN Clubu i Związku Zawodowego Literatów Polskich, laureatem Złotego Wawrzynu PAL. Z zamiłowania był taternikiem. Pisał poczytne książki podróżnicze. Był również współautorem (drugim był Andrzej Strug) filmu Pan Tadeusz w reżyserii Ryszarda Ordyńskiego.

Miał swoje polityczne kredo: „jestem Polakiem, synem narodu pozbawionego wolności i wydanego na pastwę demoralizację wskutek egoizmu innych społeczności ludzkich”, któremu był wierny przez całe swoje trudne życie. Czytaj więcej →

Elizabeth Grabowski (1864-1929). Pisarka, badaczka folkloru, zwana „ciocią od górnośląskich bajek”

Jej pasją były podróże, szczególnie po historycznym Górnym Śląsku. Była kobietą niezwykłą – niemiecką pisarką, badaczką folkloru i dziejów Górnego Śląska. Była też otwartą, ciepłą osobą, która zasłużyła na przydomek „cioci-bajarki”. Czytaj więcej →

175. rocznica urodzin Henryka Sienkiewicza (1846-1916) – wybitnego pisarza, który „krzepił i dźwigał ducha narodowego”

Był jednym z najwybitniejszych pisarzy polskich. Przez współczesnych uznawany był za duchowego wodza narodu. Zdobył światową sławę. Rozsławił Polskę. Wierzył, że „idea Ojczyzny powinna zajmować pierwsze miejsce w duszy i w sercu człowieka”. Był dla czytelników „otuchą, podporą i dźwignią”. Jak stwierdził Adam Grzymała-Siedlecki w artykule z okazji 70. rocznicy urodzin Sienkiewicza („Tygodnik Ilustrowany” 196 nr 12): – „W twórczości Sienkiewicza zbiegło się wszystko, co stanowi dorodność polskiego bytu, jasność i wdzięk ojczystej naszej jaźni”. Przy tym wszystkim Sienkiewicz był ufny i życzliwy, a także szczodry, otwarty i bezinteresowny. Czytaj więcej →

Jan Jaśkiewicz (1749-1809) – chemik, lekarz, baloniarz, eksplorator złóż węgla kamiennego w okolicach Siewierza

Należy do grona najwybitniejszych naukowców polskiego Oświecenia. Był chemikiem i lekarzem nadwornym króla Stanisława Augusta Poniatowskiego. Przede wszystkim jednak, razem z Hugonem Kołłątajem i Janem Śniadeckim opowiedział się za reformą polskiej nauki. Organizował Ogród Botaniczny Uniwersytetu Jagiellońskiego w Krakowie, który założono w  1783 r. Był twórcą polskiego słownictwa naukowego w mineralogii. Do jego zasług należy m.in. rozpowszechnienie badań Antoine’a Lavoisiera, który wyjaśnił rolę tlenu w procesie spalania. Był pionierem baloniarstwa. Pod koniec życia Jaśkiewicza zafascynował węgiel kamienny. Czytaj więcej →

Emilia Plater (1806-1831) – polska Joanna d’Arc

jest patronką wielu szkół w Polsce. Kobietą – symbolem. Emila Plater urodziła się 13 listopada 1806 roku w Wilnie. Była polską szlachcianką, bohaterką, która stała się symbolem powstania listopadowego. Kochała Polskę, polską literaturę i historię. Dużo czytała, pisała wiersze, śpiewała, jeździła konno i polowała. Z pobudek patriotycznych odrzuciła oświadczyny rosyjskiego inżyniera. Gdy w 1830 r. wybuchło powstanie listopadowe, bez namysłu stanęła do walki przeciwko zaborcom rosyjskim. Czytaj więcej →

Józef Oxiński (1840-1908) – powstaniec styczniowy

Józef Oxiński herbu Oksza urodził się 19 marca 1840 r. w Płocku. Był polskim inżynierem i dowódcą oddziału powstańczego w 1863 r. Ukończył Instytut Agronomiczny w Marymoncie (obecnie Warszawa). W 1860 r. włączył się w działalność konspiracyjną i niepodległościową – należał do stronnictwa „czerwonych”. W 1861 r. wyjechał do Włoch i 16 grudnia 1861 r. wstąpił do Polskiej Szkoły Wojskowej w Genui, potem w Cuneo, gdzie przebywał do jej zamknięcia w sierpniu 1862 r. Po powrocie do kraju rzucił się w wir przygotowań do powstania. Czytaj więcej →

184. rocznica urodzin Artura Grottgera (1837-1867) – wybitnego przedstawiciela malarstwa historycznego

Był wybitnym polskim artystą malarzem, jednym z czołowych przedstawicieli romantyzmu w malarstwie polskim, który zilustrował dramat współczesnego mu pokolenia. Nasze wyobrażenie o Powstaniu Styczniowym, to głównie Jego bardzo sugestywne obrazy… Grottger przez swoje krótkie życie realizował Norwidowski postulat organizowania świadomości narodowej. Czytaj więcej →

182. rocznica urodzin prof. Tadeusza Korzona (1839-1918) – „nauczyciela narodu”

Był pionierem, wybitnym polskim historykiem. Wytyczył nowe drogi dla badań historycznych – jako pierwszy zaczął uwzględniać warunki administracyjne, ekonomiczne, finansowe i ludnościowe. Był jednym z twórców warszawskiej szkoły historycznej. Obok wielu zalet pióra, miał talent plastyczny. Czytaj więcej →

Zaduszkowa służba na Zaolziu

W sobotę 30 października br. druhowie z Podsudeckiego Związku Drużyn Harcerzy ZHR (Chorągiew Harcerzy Ziemi Opolskiej ZHR im. rtm. Witolda Pileckiego) odwiedzili polskie miejsca pamięci znajdujące się na Zaolziu, czyli leżącej w Republice Czeskiej zachodniej części Śląska Cieszyńskiego. Czytaj więcej →

prof. Mariusz Patelski – groby naszych śląskich Kapłanów

W północno-wschodniej części powiatu opolskiego wielu duchownych śląskich, mimo szykan ze strony władz niemieckich, było na przełomie XIX i XX w. orędownikami sprawy polskiej i obrońcami języka polskiego. W tym szczególnym czasie na pamięć zasługują zwłaszcza: ks. Gotfryd Pilawa (14 I 1877 – 4 VII 1941) proboszcz w Bierdzanach, ks. Jan Cygan (16 X 1872 – 10 III 1926) proboszcz w Brynicy, ks. Teodor Jankowski (11 IX 1852 – 16 IV 1919) proboszcz w Kotorzu Wielkim, ks. Michał Żur (Michael Sauer, 19 IX 1868 – 7 VIII 1929) proboszcz  Kotorzu Wielkim, ks. Rudolf  Lubecki (7 VIII 1844 – 20 II 1891) proboszcz w Kotorzu Wielkim oraz ks. Franciszek Buchta (27 XI 1875 – 4 II 1907) kapelan w Siemianowicach pochowany w Łubnianach. Czytaj więcej →

133. rocznica urodzin Andrzeja Małkowskiego (1888-1919) – twórcy polskiego harcerstwa

Był jednym z twórców polskiego skautingu, wybitnym instruktorem i teoretykiem harcerstwa, działaczem polskich organizacji młodzieżowych i niepodległościowych. Traktował skauting jako nowy styl życia i metodę odrodzenia młodzieży. W czasach PRL postaci Andrzeja i Olgi Małkowskich wykreślono z przestrzeni publicznej. W 1968 r. kardynał Karol Wojtyła odprawił mszę św. za wybitnych harcerzy. Po powstaniu „Solidarności” w 1980 r .powoli postać Małkowskiego i jego żony zaczynała wracać na zasłużone miejsce w historii. Czytaj więcej →