Był jednym z najwybitniejszych polskich naukowców XIII wieku. Twórcą podstaw psychologii spostrzegania i pierwszym polskim uczonym znanym w największych ośrodkach naukowych ówczesnej Europy. Zajmował się fizyką, matematyką, filozofią i optyką. Był pierwszym znanym uczonym, piszącym o sobie „in nostra terra, scilicet Polonia” – czyli z naszej ziemi, to znaczy Polski. Od 2003 r. jego imię nosi Państwowa Wyższa Szkoła Zawodowa w Legnicy. Uczony jest również bohaterem powieści łódzkiego prozaika Witolda Jabłońskiego Gwiazda Wenus Gwiazda Lucyfer (2003-2007). Czytaj więcej
Archiwum Kategorii: Dziedzictwo
Procesja św. Urbana w Żużeli
Patronem Żużeli (Gmina Krapkowice, Parafia pw. Wszystkich Świętych w Brożcu) jest św. Urban, którego święto obchodzimy 25 maja. Jest patronem rolników oraz jak mawia lud – „patronem od gradobicia i ognia”. Od 1995 r. w Żużeli znów odbywają się procesje ku czci św. Urbana. Tak też było i w tym roku. W sobotę, 22 maja 2021 r. o godz. 18.00 wierni zgromadzili się przy kapliczce ku czci św. Urbana, znajdującej się za wsią Żużela przy drodze w kierunku Krapkowic. Czytaj więcej
Grzegorz Płonka o nowym życiu starych, ludowych pieśni – Radio Katowice
Zachęcamy do wysłuchania wywiadu ( emitowany 8 maja 2021 r.) z artystą Grzegorzem Płonką (z lewej) w Radio Katowice m.in. na temat II wydania naszej płyty CD „Nadstawcie ucha, kochani ludkowie”. Grzegorz Płonka opowiedział dlaczego powstały remiksy 4 utworów z I wydania płyty i podziękował naszemu sponsorowi strategicznemu firmie GAZ-SYSTEM S.A. Czytaj więcej
Pomnik „Bojownikom o polskość Śląska Opolskiego” w Opolu
Pomnik autorstwa Jana Borowczaka budzi kontrowersje. Potocznie określany jest przez mieszkańców Opola mianem „baby na byku” i oceniany jako „za duży”, „nie udany” i niewiele osób potrafi powiedzieć „o co w nim chodzi” i „po co ta baba siedzi na tym byku?”. Pomnik określany jest jako „Opolska Nike”. Przedstawia on mityczną boginię Nike z rozpostartymi skrzydłami (symbolizującą zwycięstwo i wolność), stojącą na turze. Czytaj więcej
Cmentarz rodziny von Wichelhaus w Naroku
W lesie w Naroku, pod opieką tamtejszej Leśniczówki, należącej do Lasów Państwowych – Nadleśnictwa w Opolu znajduje się ich cmentarz rodziny von Wichelhaus, dawnych właścicieli pałacu w Naroku. Cmentarz nie jest ujęty w żadnej ewidencji. Opiekuje się nim Nadleśnictwo i mieszkańcy Naroka, wśród których zachowała się pamięć o Wichelhausach jako ludziach uczciwych i skromnych. Podobno, choć sami byli ewangelikami, to harmonijnie współżyli z katolicką większością społeczności wsi. Czytaj więcej
Sosna z Olesna – święte drzewo w ołtarzu słynnej „Róży Olesna”
W dawnych czasach ludzie doceniali stare drzewa a szczególnie potężne okazy uważali za święte. Miłość do lasów i borów przejawiała się w codziennym życiu, pieśniach i podaniach. Słowianie wierzyli, że gaje jako miejsca święte dysponowały uzdrawiającymi siłami, które dawały i przywracały życie. W województwie opolskim nie brakuje tzw. świętych drzew. Dobrym przykładem jest sosna w drewnianym barokowym kościele pw. św. Anny – słynnej „róży Olesna”. Według legendy świątynię zbudowano wokół cudownej sosny, której obcięto wierzchołek i konary, a pień do dzisiaj podtrzymuje ołtarz główny. U góry drzewa umieszczono białą owalną tabliczkę z napisem: “Czcigodna stara sosna, pod którą jedna panienka za wstawiennictwem Anny Świętej od śmierci uratowana była. Lipiec 1444”. Czytaj więcej
Zespół zamkowo-parkowy w Pszczynie uznany za Pomnik Historii!
Na mocy rozporządzenia Prezydenta RP z dnia 19 kwietnia 2021 r. zespół zamkowo-parkowy w Pszczynie został uznany za Pomnik Historii. Zabytek ten należy do jednych z najciekawszych rezydencji arystokratycznych w Polsce. We wnętrzu zachował się niemal kompletne wystrój i wyposażenie pochodzące z 2 poł. XIX w. i początku XX wieku. Zespół zamkowo-parkowy w Pszczynie stanowi doskonały dokument ukazujący przemiany w architekturze i otoczeniu środkowoeuropejskich siedzib magnackich. Czytaj więcej
„Nadstawcie ucha, kochani ludkowie” można zamówić drugie wydanie naszej płyty!
Wydanie drugie płyty „Nadstawcie ucha, kochani ludkowie” to wyjątkowy cymes wydany przez Fundację „Dla Dziedzictwa.” Zawiera 11 utworów plus 5 remiksów z pieśniami powstań śląskich w nowoczesnej aranżacji pod kierunkiem wybitnego śląskiego artysty Grzegorza Płonki. Pieśni pochodzą ze zbiorów prof. Adolfa Dygacza. Mecenasami wydania są: GAZ-SYSTEM S.A., Wodociągi i Kanalizacja Opole sp. z o.o. oraz Narodowy Bank Polski.
Patronat honorowy nad wydawnictwem objęli: Instytut Śląski w Opolu, Instytut Pamięci Narodowej, Związek Harcerstwa Rzeczypospolitej, PFRON Oddział w Opolu. Patronat medialny sprawują: Polskie Radio Katowice, TVP 3 Opole, Radio Opole, Radio DOXA i portal NGOpole.pl.
Zamek Piastów Śląskich w Brzegu – Pomnik Historii
Dawna siedziba Piastów Śląskich w Brzegu jest jednym z ważniejszych zamków renesansowych w Europie Środkowo-Wschodniej. Kompleks ten jest cennym i wyjątkowym świadectwem piastowskich fundacji książęcych na Śląsku. Jest materialnym dowodem związków Piastów Śląskich z władcami Królestwa Polskiego. Od dawna jest on zaliczany do najcenniejszych zabytków architektury Śląska. Warto podkreślić, że rezydencja Piastów brzeskich budziła duże zainteresowanie na ziemiach polskich. Polacy podróżujący po Śląsku dostrzegali szczególną wartość tego zabytku. O zamku brzeskim pisali m.in. w 1821 r. Julian Ursyn Niemcewicz w „Podróżach historycznych”, Bogusz Zygmunt Stęczyński w rymowanym opisie „Śląsk. Podróż malownicza w 21 pieśniach” (1844 r.). O zabytkach Brzegu wielokrotnie pisał „Tygodnik Ilustrowany”, najpopularniejsze polskie czasopismo XIX wieku. Co ciekawe, zamek w Brzegu przez samych fundatorów traktowany był jako pomnik dynastii. Nawet w czasach przynależności do państwa pruskiego w niemieckim piśmiennictwie powtarzany był przymiotnik „piastowski”. Czytaj więcej
NBP uczcił 100. rocznicę III Powstania Śląskiego. Narodowy Bank Polski wprowadził do obiegu monety kolekcjonerskie 100. rocznica III Powstania Śląskiego
Narodowy Bank Polski dnia 15 kwietnia br. wprowadził do obiegu złotą monetę o nominale 200 zł i srebrną monetę o nominale 10 zł upamiętniających 100. rocznicę III Powstania Śląskiego. Na rewersach monet złotej i srebrnej umieszczono sylwetki dwóch powstańców, którzy obsługują zdobyczny niemiecki ciężki karabin maszynowy Maxim wz. 1908 (odrębne przestawienie tematu dla każdej z monet). Na monecie złotej obok walczących zaprezentowano sztandar powstańczy z napisem „Tobie Polsko” i wizerunkiem orła powstańczego. Na monecie srebrnej orzeł powstańczy znajduje się nad wizerunkami powstańców. Czytaj więcej
Rozalia Schreier – wybawczyni Fryderyka II
Była żoną rybaka z Opola i nie mielibyśmy o niej pojęcia, gdyby pewnego dnia na jej drodze nie pojawił się wystraszony król pruski Fryderyk II zwany Wielkim. O życiu Rozalii Schreier niewiele wiemy poza tym, że żyła w XVIII –wiecznym Opolu, które było wówczas peryferyjnym miastem monarchii habsburskiej. Zajmowało obszar (16 hektarów) od katedry pw. św. Krzyża (początkowo drewniana, wymieniona w źródłach w 1223 r.) na północy do klasztoru OO. Franciszkanów na południu (ufundowany w 1248 r. przez księcia Władysława), od zamku na Ostrówku na zachodnie po klasztor dominikanów na wschodzie. Od centralnie zaplanowanego rynku szachownicowo rozchodziły się ulice, tworząc kwartały zabudowań. Zabudowa była przeważnie drewniana, a dachy kryte były gontem. Czytaj więcej
„Józef” ma wielu przyjaciół!
Michałów 27.02.2021. kościół. fot. Mariusz Przygoda.
Każdy inaczej widzi kościół pw. św. Józefa Robotnika w Michałowie. Dla księdza proboszcza Czesława Morańskiego, to wyrzut sumienia i dom Boga, na który patrzy codziennie i zastanawia się, co zrobić, aby go uratować. Mieszkańcy Michałowa widzą w nim swojego „Józefa”, którego polubili i z czasem przestali traktować jak kulę u nogi. Wietrzą, sprzątają i od maja do października uczęszczają doń na msze święte, aby poczuć, że „Józef” nadal jest kościołem a nie tylko popadającą w ruinę budowlą. Czytaj więcej
Trwa zbiórka pieniędzy na remont unikatowego kościoła w Michałowie
Mieszkańcy Michałowa nie tracą zapału i nadal zbierają środki finansowe na remont zabytkowego kościoła pieszczotliwie nazywanego „Józefem”. Kościół pw. św. Józefa Robotnika w Michałowie to unikat, kandydat do tytułu Pomnika Historii. Jest świadkiem średniowiecznej działalności fundacyjnej miejscowego rodu możnowładczego związanego z Dynastą Piastów Śląskich, jest przykładem donacji rodu śląskiego von Gruttschreiber, a także jednej z pierwszych na Śląsku przebudowy neogotyckiej, którą najprawdopodobniej zaprojektował wybitny bierliński architekt Carl Friedrich Schinkel, a wykonał Adolph Friedrich Wilhelm Wartenberg. W prezbiterium kościoła pod tynkiem znajdują się gotyckie polichromie ścienne. Bez wsparcia finansowego unikatowe dziedzictwo (gotyckie polichromie, renesansowe wyposażenie kościoła, neogotycka fasada), może bezpowrotnie zniknąć. Czytaj więcej
Rolnicy z Rozmierzy pobłogosławili swoje pola
Rolnicy z Rozmierzy i innych miejscowości koło Strzelec Opolskich na zakończenie wiosennych zasiewów pobłogosławili swoje pola. Wysiali zbożem serca z krzyżami. „Ten szczególny znak ma wybłagać u Boga – stwórcy i Pana wszystkiego – urodzaj na polach” – twierdzi pani Beata Nocoń z Rozmierzy.
Symbol serca z krzyżem ma też uchronić zbiory przed kataklizmami, zarazą i innymi nieszczęściami. Gospodarz Marcin Pietruszka twierdzi, że: – „ziemia, którą uprawiam ma klasę V i VI, więc bez Boga będzie mi ciężko o dobry plon. Zawsze więc na zakończenie prac wysiewam serce z krzyżem na polu. Kiedyś wysiewałem je z ojcem i dziadkiem, teraz uczę syna”. Czytaj więcej
Jajko w praktykach magicznych
Jajko jest uniwersalnym symbolem życia. W magii, w ludowych zwyczajach jako zwykle wyrażało skoncentrowaną energie życia. Spotykane często na grobach – miały zapewnić zmarłym żywotność. Jaja – zarówno ozdobione, jak i te nie ozdobione, kurze, z gliny, z wapnienia itd. w okresie wczesnego średniowiecza miały przeróżne zastosowanie w praktykach magicznych.
Z Katalogu magii Rudolfa z Rud Raciborskich (cystersa) powstałego w XIII w., wiemy, że jajek używano na Śląsku w zabiegach magicznych. Przykładowo matka do pierwszej kąpieli dziecka wkładała jajko, które ojcu dawała następnie do zjedzenia. Matki też niosąc dziecko z kościoła do domu rozdeptywały na progu domu jajko pod miotłą. Rudolf pisał o zastosowaniu jajek w magii leczniczej i w praktykach apotropeicznych, które polegały na zakopywaniu jajka pod progiem domu jako środka chroniącego domostwo i domowników przed burzą. Jajko miało też zastosowanie w praktykach miłosno-seksualnych. Czytaj więcej