W czwartek 24 czerwca br. na zabytkowym cmentarzu żydowskim w Słubicach gościł rabin Marcin Natanjehuda Dudek-Lewin, prezes stowarzyszenia „Ahawas Tora” w Poznaniu, na co dzień mieszkający w Berlinie. Bezpośrednim powodem wizyty było odkrycie przez społecznego opiekuna zabytków i wolontariusza opiekującego się miejscowym kirkutem ludzkich kości na powierzchni ziemi…Cztery ludzkie kości o posuniętym stanie rozkładu zostały odnalezione podczas prac porządkowych na asfaltowym parkingu dawnego hotelu „Gościniec Staropolski”, w części przysłoniętej suchymi gałęziami robinii akacjowej. Czytaj więcej
Archiwum Kategorii: Dziedzictwo
Barbara Apolonia Chałupiec, czyli Pola Negri (1896-1987) – legenda Hollywood
Jest jedyną polską aktorką, która osiągnęła status międzynarodowej gwiazdy filmowej. Podbiła Europę i amerykańską fabrykę snów – Hollywood. Była królową kina niemego. Osiągnęła to uporem, odwagą, przebojowością, determinacją i ogromnym talentem aktorskim. Jej życie owiane jest legendami i plotkami, które sama artystka podsycała, aby nie dać o sobie zapomnieć publiczności. Kwestią sporną była sama data urodzenia aktorki: Sprawę wyjaśniła ostatecznie Wiesława Czapińska, która dotarła do metryki urodzenia z datą 22 grudnia 1896/ 3 stycznia 1897 (w Królestwie Polskim, czyli w zaborze rosyjskim, a więc także i w Lipnie, gdzie się urodziła, używano podwójnego datowania – katolicka data była o 13 dni wcześniejsza od prawosławnej). Pola Negri na zawsze pozostała dziewczyną z charakterem. Miała swój niepowtarzalny styl. Czytaj więcej
Klasztor w Panewnikach część 1
Pierwszą siedzibą franciszkanów przybyłych w 1902 roku do Panewnik był dom odkupiony od mikołowskiego kupca Nieradzika, położony przy obecnej ulicy Panewnickiej. Ojcowie Kamil Bolczyk i Wilhelm Rogosz urządzili w swej siedzibie furtę, refektarz i kaplicę, w której znalazł się przywieziony z Kochłowic ołtarz. Pojawienie się franciszkanów we wsi związane było z planem budowy przy granicy z Ligotą kompleksu klasztornego. Miał on zapewniać duchową opiekę okolicznym mieszkańcom i turystom odwiedzającym te tereny oraz – jak głosi jedna z teorii – odciągać ludność śląską od pielgrzymowania do Częstochowy czy do Krakowa. Czytaj więcej
Matylda von Würtemberg (1801 – 1825) – muza i ukochana żona
Była prawdziwą muzą swojego męża. Urodziła się i zmarła 13 kwietnia… Po wielkiej miłości pozostały materialne świadectwa utraconego raju Würtembergów w Pokoju. „Świątynia Matyldy” przetrwała do naszych czasów. Jest świadectwem dawnej świetności Pokoju i romantycznym symbolem utraconego raju możnowładców.
Księżniczka Matylda Karolina Fryderyka von Waldeck – Pyrmondt na świat przyszła 13 kwietnia 1801 r. w Rhoden. Gdy miała 16 lat poślubiła księcia Eugena II von Würtemberg (1788 – 1857), trzeciego w kolejności właściciela wspaniałej rezydencji w Pokoju. Huczny ślub odbył się 20 kwietnia 1817 r. w Arolsen w Hesji. Podobno, młodzi zakochali się w sobie bez pamięci. Matylda była piękną kobietą. Czytaj więcej
Józefina Reszke (1855-1891) – wybitna śpiewaczka operowa
Swoim sopranem dramatycznym o niskiej barwie podbijała europejskie opery, a gdy wróciła do Polski, honoraria za występy przeznaczała na wsparcie działań patriotycznych w kraju. Urodziła się 166. lat temu, 4 czerwca 1855 r. w Warszawie. Odniosła ogromny sukces. Była wielką gwiazdą. Publiczność ją uwielbiała, krytycy zachwalali, a dyrektorzy najświetniejszych sal operowych płacili za jej występ bajońskie sumy! Czytaj więcej
Procesja Bożego Ciała z tradycją kwietnych dywanów w Kluczu, Olszowej, Zalesiu Śląskim i Zimnej Wódce ma szansę trafić na listę UNESCO
O tej starej, pięknej i bardzo ulotnej tradycji wkrótce usłyszy cały świat, bo wpis na listę światowego dziedzictwa UNESCO, to szansa na promocję. To także docenienie wysiłku śląskich katolików, którzy od pokoleń kultywują tradycję – tradycję, która łączy, buduje wspólnotę i trwa mimo zmieniającego się świata. W 2020 r. tradycja została wpisana na Krajową listę niematerialnego dziedzictwa kulturowego. Idea wpisu wyszła z Oddziału Terenowego Narodowego Instytutu Dziedzictwa w Opolu. Instytut pomógł również przy przypisaniu wniosku zarówno na Krajową listę niematerialnego dziedzictwa kulturowego, a także na Listę reprezentatywną niematerialnego dziedzictwa kulturowego ludzkości, prowadzoną w oparciu o Konwencję UNESCO 2003 r. w sprawie ochrony niematerialnego dziedzictwa kulturowego. Pod koniec marca 2020 r. Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego złożyło wniosek pt. „Tradycja dywanów kwiatowych na procesję Bożego Ciała” na listę informacyjną UNESCO. Ewentualny wpis zwyczaju na tę prestiżową listę nastąpi w grudniu 2021 r. Jeśli się uda, będzie to pierwszy wpis na listę UNESCO z województwa opolskiego! Czytaj więcej
Zamek w Niemodlinie – jedno z najwybitniejszych dzieł śląskiego renesansu
Wyjątkowe wśród polskich zabytków znaczenie zamku w Niemodlinie opiera się na istotnych cechach jego dziedzictwa materialnego i niematerialnego, a także znaczeniu obiektu jako jednego z najlepiej zachowanych w substancji autentycznej i najbardziej reprezentatywnych (w sensie rozwoju przestrzennego) przykładów architektury rezydencjonalnej na terenie historycznego Górnego Śląska. Czy będzie kolejnym Pomnikiem Historii w województwie opolskim? Czytaj więcej
Witelon – pierwszy w dziejach Śląska uczony, który wywarł ogromny wpływ na rozwój nauk eksperymentalnych i stosowanych
Był jednym z najwybitniejszych polskich naukowców XIII wieku. Twórcą podstaw psychologii spostrzegania i pierwszym polskim uczonym znanym w największych ośrodkach naukowych ówczesnej Europy. Zajmował się fizyką, matematyką, filozofią i optyką. Był pierwszym znanym uczonym, piszącym o sobie „in nostra terra, scilicet Polonia” – czyli z naszej ziemi, to znaczy Polski. Od 2003 r. jego imię nosi Państwowa Wyższa Szkoła Zawodowa w Legnicy. Uczony jest również bohaterem powieści łódzkiego prozaika Witolda Jabłońskiego Gwiazda Wenus Gwiazda Lucyfer (2003-2007). Czytaj więcej
Procesja św. Urbana w Żużeli
Patronem Żużeli (Gmina Krapkowice, Parafia pw. Wszystkich Świętych w Brożcu) jest św. Urban, którego święto obchodzimy 25 maja. Jest patronem rolników oraz jak mawia lud – „patronem od gradobicia i ognia”. Od 1995 r. w Żużeli znów odbywają się procesje ku czci św. Urbana. Tak też było i w tym roku. W sobotę, 22 maja 2021 r. o godz. 18.00 wierni zgromadzili się przy kapliczce ku czci św. Urbana, znajdującej się za wsią Żużela przy drodze w kierunku Krapkowic. Czytaj więcej
Grzegorz Płonka o nowym życiu starych, ludowych pieśni – Radio Katowice
Zachęcamy do wysłuchania wywiadu ( emitowany 8 maja 2021 r.) z artystą Grzegorzem Płonką (z lewej) w Radio Katowice m.in. na temat II wydania naszej płyty CD „Nadstawcie ucha, kochani ludkowie”. Grzegorz Płonka opowiedział dlaczego powstały remiksy 4 utworów z I wydania płyty i podziękował naszemu sponsorowi strategicznemu firmie GAZ-SYSTEM S.A. Czytaj więcej
Pomnik „Bojownikom o polskość Śląska Opolskiego” w Opolu
Pomnik autorstwa Jana Borowczaka budzi kontrowersje. Potocznie określany jest przez mieszkańców Opola mianem „baby na byku” i oceniany jako „za duży”, „nie udany” i niewiele osób potrafi powiedzieć „o co w nim chodzi” i „po co ta baba siedzi na tym byku?”. Pomnik określany jest jako „Opolska Nike”. Przedstawia on mityczną boginię Nike z rozpostartymi skrzydłami (symbolizującą zwycięstwo i wolność), stojącą na turze. Czytaj więcej
Cmentarz rodziny von Wichelhaus w Naroku
W lesie w Naroku, pod opieką tamtejszej Leśniczówki, należącej do Lasów Państwowych – Nadleśnictwa w Opolu znajduje się ich cmentarz rodziny von Wichelhaus, dawnych właścicieli pałacu w Naroku. Cmentarz nie jest ujęty w żadnej ewidencji. Opiekuje się nim Nadleśnictwo i mieszkańcy Naroka, wśród których zachowała się pamięć o Wichelhausach jako ludziach uczciwych i skromnych. Podobno, choć sami byli ewangelikami, to harmonijnie współżyli z katolicką większością społeczności wsi. Czytaj więcej
Sosna z Olesna – święte drzewo w ołtarzu słynnej „Róży Olesna”
W dawnych czasach ludzie doceniali stare drzewa a szczególnie potężne okazy uważali za święte. Miłość do lasów i borów przejawiała się w codziennym życiu, pieśniach i podaniach. Słowianie wierzyli, że gaje jako miejsca święte dysponowały uzdrawiającymi siłami, które dawały i przywracały życie. W województwie opolskim nie brakuje tzw. świętych drzew. Dobrym przykładem jest sosna w drewnianym barokowym kościele pw. św. Anny – słynnej „róży Olesna”. Według legendy świątynię zbudowano wokół cudownej sosny, której obcięto wierzchołek i konary, a pień do dzisiaj podtrzymuje ołtarz główny. U góry drzewa umieszczono białą owalną tabliczkę z napisem: “Czcigodna stara sosna, pod którą jedna panienka za wstawiennictwem Anny Świętej od śmierci uratowana była. Lipiec 1444”. Czytaj więcej
Zespół zamkowo-parkowy w Pszczynie uznany za Pomnik Historii!
Na mocy rozporządzenia Prezydenta RP z dnia 19 kwietnia 2021 r. zespół zamkowo-parkowy w Pszczynie został uznany za Pomnik Historii. Zabytek ten należy do jednych z najciekawszych rezydencji arystokratycznych w Polsce. We wnętrzu zachował się niemal kompletne wystrój i wyposażenie pochodzące z 2 poł. XIX w. i początku XX wieku. Zespół zamkowo-parkowy w Pszczynie stanowi doskonały dokument ukazujący przemiany w architekturze i otoczeniu środkowoeuropejskich siedzib magnackich. Czytaj więcej
„Nadstawcie ucha, kochani ludkowie” można zamówić drugie wydanie naszej płyty!
Wydanie drugie płyty „Nadstawcie ucha, kochani ludkowie” to wyjątkowy cymes wydany przez Fundację „Dla Dziedzictwa.” Zawiera 11 utworów plus 5 remiksów z pieśniami powstań śląskich w nowoczesnej aranżacji pod kierunkiem wybitnego śląskiego artysty Grzegorza Płonki. Pieśni pochodzą ze zbiorów prof. Adolfa Dygacza. Mecenasami wydania są: GAZ-SYSTEM S.A., Wodociągi i Kanalizacja Opole sp. z o.o. oraz Narodowy Bank Polski.
Patronat honorowy nad wydawnictwem objęli: Instytut Śląski w Opolu, Instytut Pamięci Narodowej, Związek Harcerstwa Rzeczypospolitej, PFRON Oddział w Opolu. Patronat medialny sprawują: Polskie Radio Katowice, TVP 3 Opole, Radio Opole, Radio DOXA i portal NGOpole.pl.