W najbliższą sobotę, mieszkańcy Skarbiszowic i okolicznych miejscowości spotkają się na corocznym nabożeństwie w miejscu, w którym w 1946 r. ich przesiedleni z Wołynia przodkowie wznieśli symboliczny krzyż. Ten krzyż w Skarbiszowicach jest symbolem utraconego dziedzictwa, ojcowizny – tego świata, który nie z własnej woli musieli pozostawić na Wołyniu. Depozytariusze chcą wpisać ten zwyczaj na Krajową listę niematerialnego dziedzictwa kulturowego i czynią w tym kierunku intensywne starania. Czytaj więcej
Archiwum Kategorii: Dziedzictwo
Historia jednego zabytku: nagrobek Artura Grottgera
Artur Grottger zmarł 13 grudnia 1867 r. we francuskim uzdrowisku Amélie-les-Bains-Palalda. Nie udało mu się zwalczyć choroby płuc. Jego narzeczona Wanda Monné sprowadziła zwłoki artysty do Lwowa. Został pochowany 4 lipca 1868 r. na Cmentarzu Łyczakowskim, w miejscu, które kiedyś podczas wspólnego spaceru z narzeczoną Grottger sam sobie wybrał. Malarz spoczął – tak jak chciał – w sąsiedztwie powstańców styczniowych 1863 r. (w pobliżu Krzyża Poległych z 1863 roku). Czytaj więcej
Pierwsze groby ze Słubic, Ośna i Rzepina trafiły do ewidencji grobów weteranów IPN
W ostatnich tygodniach do ewidencji grobów weteranów, prowadzonej przez IPN zostały wpisane pierwsze mogiły w Słubicach, Ośnie Lubuskim i Rzepinie. Liczba tego typu mogił w Cybince wzrosła zaś z dwóch do dziesięciu. O czyje pomniki dokładnie chodzi? Ustawa z dnia 22 listopada 2018 r. o grobach weteranów walk o wolność i niepodległość Polski umożliwia wnioskowanie do właściwego miejscowo oddziału Instytutu Pamięci Narodowej o wpis niektórych grobów do tzw. ewidencji grobów weteranów walk o wolność i niepodległość Polski. Czytaj więcej
„Krzyże dla Ponboczka” na polach. To znak, że zboże ozime zostało zasiane
Rolnicy z Kalinowic, Kalinowa i Rozmierzy w gminie Strzelce Opolskie na zakończenie jesiennych zasiewów zbóż ozimych pobłogosławili swoje pola. Wysiali zbożem serca i krzyże. Ten szczególny znak ma wybłagać u Boga – stwórcy i Pana wszystkiego – urodzaj na polach. Zwyczaj zwany jest przez miejscowych rolników Krzyżami dla Ponboczka lub zbożowymi krzyżami. Czytaj więcej
Historia jednego zabytku: „leżąca panna”
Nagrobek Markowskich tzw. „leżąca panna” należy do grupy najbardziej znanych pomników na Cmentarzu Łyczakowskim we Lwowie. Przedstawia on umierającą, piękną młodą kobietę – Katarzynę Markowską, która była lwowską aktorką i żoną Ludwika Markowskiego, urzędnika, adiunkta sądowego. Czytaj więcej
Historia jednego zabytku: renesansowy strop polichromowany w Obórkach
Kościół pw. śś Apostołów Piotra i Pawła w Obórkach jest jednym z najstarszych drewnianych kościołów w Polsce. Z badań dendrochronologicznych wykonanych w 2020 r. przez prof. Tomasza Ważnego wiemy, że najdawniejszą częścią kościoła są drewniane ściany prezbiterium (południowa i wschodnia) wykonane z drewna jodłowego w 1447 r. Wówczas to właścicielem Obórek i patronem kościoła był Jan z Pogorzeli, występujący w źródłach w latach 1435-1447. Analiza prof. Ważnego wykazała, że ściany nawy wzniesiono około 1483 r. Obecna konstrukcja dachu pochodzi z 1506 r. Natomiast z 1618 r. pochodzi zachowana niewielka konstrukcja dzwonna w wieży kościoła. (Dzwon wykonano we Wrocławiu w 1849 r., o czym informuje data na płaszczu dzwonu). Czytaj więcej
Historia jednego zabytku: grób rodziny Paderewskich w Żytomierzu
Cmentarz w Żytomierzu powoli odkrywa swoje tajemnice. Dziko rosnąca roślinność zakrywa część nagrobków pochłaniając znaczną część nekropolii. W Żytomierzu jest wiele polskich grobów. Podczas inwentaryzacji cmentarza w 1999 roku zanotowano prawie 2200 mogił noszących polskie nazwiska. A było ich znacznie więcej. Wśród nich zdarzały się i rodziny, które zapisały się w naszej historii. Każdy z nas, zna nazwisko „Paderewski”, kojarzy się ono z Ignacym Paderewskim, utalentowanym pianistą i politykiem. Na cmentarzu w Żytomierzu jest kilka grobów tej rodziny. Spoczywają tutaj rodzice pianisty Jan i Anna, jego przyrodnia siostra (Maria) i kuzyni. Czytaj więcej
Muzeum – Kaszubski Park Etnograficzny we Wdzydzach Kiszewskich
Jest najstarszym skansenem w Polsce. To muzeum na wolnym powietrzu powstało w 1906 r. dzięki Teodorze (1860-1951) i Izydorowi (1874-1925) Gulgowskim i od razu stał się nie tylko wydarzeniem kulturalnym, ale i centrum odradzającej się kaszubszczyzny. Małżonkowie zajmowali się ożywieniem lokalnego rzemiosła: plecionkarstwa, garncarstwa, tkactwa, a przede wszystkim odtworzyli i upowszechnili przepiękny haft kaszubski. Mimo pożogi wojennej dziedzictwo Gulgowskich przetrwało. Dzięki grupie pasjonatów skansen powiększono, a w 1970 r. powołano do życia Kaszubski Park Etnograficzny, który obecnie zliczany jest do najpiękniejszych i najciekawszych muzeów na wolnym powietrzu w Polsce. Czytaj więcej
Akcja społeczna – sprzątamy kościół w Obórkach!
W sobotę, 28 sierpnia br. kontynuowaliśmy naszą akcję sprzątania kościoła pw. śś. Apostołów Piotra i Pawła w Obórkach, który jest jednym z najstarszych kościołów drewnianych w Polsce. Z badań dendrochronologicznych wykonanych w 2020 r. przez prof. Tomasza Ważnego wiemy, że najstarszą częścią kościoła są ściany prezbiterium (południowa i wschodnia) wykonane z drewna jodłowego w 1447 r. Świątynia ma niesamowity klimat, cenny polichromowany strop patronowy i malowidła ścienne pod tynkiem. Czytaj więcej
Janina Omańkowska (1859-1927) – działaczka Towarzystw Kobiecych, posłanka na Sejm Śląski
Była wybitną publicystką, nauczycielką i działaczką społeczną. Przewodziła pierwszymi obradami Sejmu Śląskiego I kadencji w Katowicach. Jako pierwsza kobieta na Śląsku została odznaczona Krzyżem Kawalerskim Orderu Polski „Polonia Restituta”. Czytaj więcej
Perła baroku – zespół pałacowo-parkowy w Goszczu
Porównywany jest do Wilanowa i Poczdamu. Należy do najokazalszych i rzadkich na Śląsku czteroskrzydłowych założeń pałacowych typu palladiańskiego. Architekturą nawiązuje do berlińskiej architektury rezydencjonalnej, pośrednio także – do założeń francuskich, angielskich i holenderskich. Z dawnej świetności rezydencji pozostały jednak ruiny oraz zamieszkałe obecnie budynki gospodarskie (gościnne). Zabytek ma burzliwą i fascynującą historię. Jego powojenne losy przypominają pałac w Kopicach koło Grodkowa, który podobnie jak Goszcz ocalał z pożogi wojennej i popadł w ruinę po 1945 roku…Na remont czekał 70 lat. Obecnie, dzięki środkom finansowym pozyskanym przez gminę Twardogóra unikatowy zabytek ma szansę na rewitalizację i nowy rozdział w swojej historii. Czytaj więcej
Profesor Stefan Bryła (1886-1943) – wybitny polski inżynier, pionier spawalnictwa i konstrukcji spawanych
Stefan Władysław Bryła urodził się 17 sierpnia 1886 r. w Krakowie. Był wybitnym polskim inżynierem budowlanym, pionierem spawalnictwa i konstrukcji spawanych, twórcą pierwszego na świecie mostu spawanego. Był też politykiem lwowskiej chadecji, Profesorem Politechniki Lwowskiej i Posłem na sejm II RP. Czytaj więcej
Muzeum – restauracja „Lampa naftowa” we Lwowie
Mieści się przy ul. Ormiańskiej 20. Nie bardzo wiadomo dlaczego, ale jest to miejsce pomijane przez niektórych polskich przewodników. Warto więc samemu zaplanować sobie wizytę w tym ciekawym lokalu utrzymanym w charakterze muzeum. Czytaj więcej
Kościół odpustowy pw. św. Anny w Oleśnie – Pomnik Historii
Nie tylko jest Pomnikiem Historii, pomnikiem polskości, ale także wyjątkowym symbolem wolności w architekturze. Od ponad 500 lat urzeka swoją historią, architekturą i wyjątkowym klimatem. Jest jak drogocenny klejnot, skarb dany w depozyt Ziemi Oleskiej. Przez miejscowych jest określany „różą zaklętą w drewnie”. Czytaj więcej
Alicja Dorabialska (1897-1975) – pierwsza kobieta-profesor Politechniki Lwowskiej
Jej ideałem była Maria Skłodowska-Curie. Chciała być taka jak ona. Udało się. Została nawet uczennicą swojej idolki w laboratorium Skłodowskiej-Curie w Paryżu. Mimo oporu otoczenia, wybiła się i w 1934 r. została pierwszą i jedyną kobietą – profesorem Politechniki Lwowskiej. Nazywaną ją „Jedynaczką”. Była piękną postacią polskiej nauki. Czytaj więcej