Depozytariuszki zwyczaju skubania pierza na Śląsku Opolskim złożyły wniosek na wpis tej tradycji na Krajową Listę niematerialnego dziedzictwa kulturowego. Wniosek, w imieniu pań – „skubaczek” z gminy Chrząstowice, z Żędowic, Kadłuba i podopolskich Górek – w dniu 3 marca br. podpisała pani Maria Kwiecińska z Dębskiej Kuźni (gm. Chrząstowice), którą depozytariuszki wybrały na swoją przedstawicielkę. Czytaj więcej
Archiwum Kategorii: Dziedzictwo
Justyna Szmechta – kobieta, która kręci Górkami
Ma talent organizacyjny i ogromną chęć do działania. Potrafi współpracować z ludźmi, a oni – ufają jej i idą za nią, choćby w ciemno. Angażuje się ochronę lokalnego dziedzictwa kulturowego, bo ma świadomość, że dziedzictwo stanowi fundament każdej społeczności i jest nie tylko własnością miejscowych wspólnot, ale potencjałem ekonomicznym i politycznym. Czytaj więcej
Klasztor w Panewnikach (część 2)
W 1947 roku na terenie cmentarza w Panewnikach złożono ekshumowane z panewnickiego lasu zwłoki powstańców śląskich, harcerek i harcerzy zamordowanych przez hitlerowców w 1939 roku. Ku pamięci ofiar w 1961 roku postawiono przy wspólnej mogile pomnik. Czytaj więcej
Gorzkie żale – wyłącznie polska tradycja
Gorzkie Żale to popularne w Polsce nabożeństwo pasyjne odprawiane w czasie Wielkiego Postu. Nazwa pochodzi od pierwszego wiersza początkowej pieśni: „Gorzkie żale przybywajcie!”. Czytaj więcej
XXXI Wojewódzki Konkurs Plastyki Obrzędowej „Opolskie Kroszonki i Pisanki 2022”
W tym roku, po raz pierwszy ten prestiżowy wojewódzki konkurs zdobienia jaj wielkanocnych organizowany jest pod nazwą „Opolskie Kroszonki i Pisanki”. Obie bowiem te techniki (rytownicza i batikowa) zostały wpisane na Krajową listę niematerialnego dziedzictwa kulturowego. Celem konkursu jest dokumentowanie, kultywowanie i upowszechnianie plastyki obrzędowej związanej z okresem Świąt Wielkanocnych. Czytaj więcej
„Pamiętaj człowiecze, żeś jest proch i w proch się obrócisz” – popielec
„Zeszła noc, a miedź święta woła do popiołu od mięsa, od muzyki i hojnego stołu! Jedni idą zwiesiwszy do kościołów głowy, którym w komży ksiądz sypie popiół z temi słowy: pamiętaj to, żeś z prochu powstał i zaś w ziemie rozsypiesz się, i wrzucąć do kośnice ciemie” – pisał w XVIII w. ks. Andrzej Kitowicz w swoim dziele pt. „Z opisu obyczajów i zwyczajów za Augusta III” wydanym w Poznaniu 1885 r. Czytaj więcej
Rowerem powstańczym szlakiem
To propozycja autorstwa dr Krzysztofa Kleszcza dla amatorów rowerowych wojaży. Przewodnik „Rowerem po Śląsku Opolskim. Miejsca pamięci, powstań śląskich i plebiscytu” zawiera informacje o 66 miejscach pamięci położonych na 14 trasach rowerowych o łącznej długości 750 km. Popularyzacja miejsc pamięci powinna przyczynić się do większego zainteresowania nimi nie tylko potencjalnych turystów, lecz również gospodarzy terenu, co z kolei powinno zaowocować większą dbałością o te obiekty. Czytaj więcej
Szkubki, szkubaczki, Federschleissen czyli szkubanie pierza na Śląsku Opolskim
Nazw na określenie zwyczaju szkubania pierza kultywowanego m.in. w podstrzeleckim Kadłubie, czy we wsiach na terenie gminy Chrząstowice jest sporo. W dobie ogromnych podwyżek cen gazu i energii, a także zielonej ideologii klimatycznej wraca moda na ciepłą, naturalną pierzynę z gęsiego puchu. Nic więc dziwnego, że tradycja darcia pierza wraca do łask. Pracy jest sporo, bo na pierzynę trzeba ok. 6 kg pierza, a na poduszkę ok. 2,5 kg puchu. Czytaj więcej
„Tłuste z pięknem może iść w parze”, czyli tradycjo trwaj!
Tradycja zjadania pączków w tłusty czwartek trwa w Polsce w najlepsze i mimo mody na wszystko co eko i wege, zupełnie nie jest zagrożona. Przeciętny Polak zjada tego dnia ok. 5 tłustych, oblanych lukrem pączków. Nie stronią od nich również będące nieustannie na tzw. diecie kobiety, tłumacząc sobie, że „tłuste z pięknem może iść w parze” – jak stwierdziła jedna z twórczyń ludowych z „Opolskich Dziouch”. Jedyne co może odstraszyć od kultywowania tradycji objadania się pączkami w tłusty czwartek, to obecne wysokie ceny tych kalorycznych łakoci… Ale i na to jest rada! Można sięgnąć do babcinych zeszytów z przepisami i samemu zrobić! Czytaj więcej
Opolszczyzna w awangardzie dziedzictwa niematerialnego w kraju!
Zaangażowanie opolskich twórców ludowych i depozytariuszy lokalnych tradycji i zwyczajów, którzy tak licznie znaleźli się na Krajowej liście niematerialnego dziedzictwa kulturowego zostało docenione w kraju. Profesor Katarzyna Smyk, Przewodnicząca Rady ds. Dziedzictwa Niematerialnego przy Ministrze Kultury i Dziedzictwa Narodowego w „Rozmowie dnia” w TVP3 Opole chwaliła województwo opolskie, które ma już osiem elementów dziedzictwa niematerialnego na Krajowej liście i jeden wpis na Liście reprezentatywnej niematerialnego dziedzictwa UNESCO. Wszystkie powstały przy udziale opolskiego Oddziału Terenowego Narodowego Instytutu Dziedzictwa. Czytaj więcej
Gabriela Puzik – dobry duch Kadłuba
Jest sołtysem wsi, inicjatorką „Muzeum bez murów” i wielu projektów łączących pokolenia w Kadłubie. Prywatnie jest ciepłą, serdeczną, pełną energii i pomysłów kobietą, która zawsze bierze sprawy w swoje ręce. Potrafi też zmobilizować innych do działania – „kluczowa jest rozmowa” – tak twierdzi i powtarza powiedzenie swojego dziadka – wieloletniego sołtysa Boryczy, że: „sołtys dużo może, jak wieś pomoże”. Jest kobietą XXI wieku, dobrym duchem Kadłuba. Czytaj więcej
Jako to z tym babskim combrem było?
Według jednej z hipotez, zwyczaj ten pochodzi z Krakowa, gdzie przekupki urządzały na Rynku zabawę z pijatyką i tańcami. Kobiety wybierały pośród siebie tzw. marszałkinię, organizowały pochód, na czele którego wleczono na powrozie bałwana słomianego (symbolizującego mężczyznę), zwanego combrem, na którego rzucały się podczas zabawy i rozrywały na kawałki. Ścigały również mężczyzn, którzy złapani musieli się wykupić datkami, a Ci przystojni – buziakami. Czytaj więcej
Opolskie Dziouchy ruszyły na podbój Polski
W lutowym numerze tygodnika „Życie na Gorąco” (Nr 5, 3 lutego 2022 r.) można przeczytać artykuł pt. „Opolskie kwiaty zawsze modne” promujący działalność „Opolskich Dziouch”, a także twórczynię tej marki – dr Sandrę Murzicz. Opowieść o wzorze opolskim, o nowoczesnych gadżetach promujących Opolszczyznę, a także o promocji dziedzictwa niematerialnego, które coraz bardziej staje się znakiem rozpoznawczym tego niezwykłego regionu jakim jest Śląsk Opolski. Czytaj więcej
Żelazny łańcuchowy most wiszący w Ozimku – Pomnik Historii
Jest unikatem na światową skalę. Podobnych konstrukcji mostowych przetrwało do naszych czasów zaledwie kilka, głównie w Wielkiej Brytanii. Nie są to jednak identyczne rozwiązania. Specyficzną i niepowtarzalną cechą konstrukcji nośnej mostu w Ozimku są monumentalne, żeliwne pylony, ustawione po obu stronach rzeki, przez które przewieszono łańcuchy. Każdy słup to ostrosłup ścięty, wykonany z czterech ażurowych płyt skręconych śrubami. Podobne rozwiązania były ówcześnie bardzo rzadko stosowane. Czytaj więcej
Święta Agata, znaczy „dobra” – patronka pielęgniarek, kominiarzy, ludzwisarzy i odlewników
Dnia 5 lutego wspominamy pochodzącą z Sycylii św. Agatę, żyjącą w III wieku męczennicę za wiarę katolicką, torturowaną i straconą ok. 351 r. poprzez spalenie. Jej święto obchodzone w Katanii na Sycylii tzw. Festiwal Santa Agata jest do dziś jednym z największych wydarzeń religijnych na świecie. Zabawa trwa dwa tygodnie, tłumy m.in. idą w procesji ze świecami po przepięknie oświetlonych ulicach, a w cukierniach podają „cycki św. Agaty” – przepyszny deser na bazie słodkiej ricotty, który przypomina smutny fakt obcięcia piersi św. Agacie (obdarzona wyjątkową urodą postanowiła żyć w dziewictwie i odrzucała zalotników).