Archiwum Kategorii: Materialne

Historia jednego zabytku: nagrobek Artura Grottgera

Artur Grottger zmarł 13 grudnia 1867 r. we francuskim uzdrowisku Amélie-les-Bains-Palalda. Nie udało mu się zwalczyć choroby płuc. Jego narzeczona Wanda Monné sprowadziła zwłoki artysty do Lwowa. Został pochowany 4 lipca 1868 r. na Cmentarzu Łyczakowskim, w miejscu, które kiedyś podczas wspólnego spaceru z narzeczoną Grottger sam sobie wybrał. Malarz spoczął – tak jak chciał – w sąsiedztwie powstańców styczniowych 1863 r. (w pobliżu Krzyża Poległych z 1863 roku). Czytaj więcej →

Pierwsze groby ze Słubic, Ośna i Rzepina trafiły do ewidencji grobów weteranów IPN

W ostatnich tygodniach do ewidencji grobów weteranów, prowadzonej przez IPN zostały wpisane pierwsze mogiły w Słubicach, Ośnie Lubuskim i Rzepinie. Liczba tego typu mogił w Cybince wzrosła zaś z dwóch do dziesięciu. O czyje pomniki dokładnie chodzi? Ustawa z dnia 22 listopada 2018 r. o grobach weteranów walk o wolność i niepodległość Polski umożliwia wnioskowanie do właściwego miejscowo oddziału Instytutu Pamięci Narodowej o wpis niektórych grobów do tzw. ewidencji grobów weteranów walk o wolność i niepodległość Polski. Czytaj więcej →

Historia jednego zabytku: „leżąca panna”

Nagrobek Markowskich tzw. „leżąca panna” należy do grupy najbardziej znanych pomników na Cmentarzu Łyczakowskim we Lwowie. Przedstawia on umierającą, piękną młodą kobietę – Katarzynę Markowską, która była lwowską aktorką i żoną Ludwika Markowskiego, urzędnika, adiunkta sądowego. Czytaj więcej →

Historia jednego zabytku: renesansowy strop polichromowany w Obórkach

Kościół pw. śś Apostołów Piotra i Pawła w Obórkach jest jednym z najstarszych drewnianych kościołów w Polsce. Z badań dendrochronologicznych wykonanych w 2020 r. przez prof. Tomasza Ważnego wiemy, że najdawniejszą częścią kościoła są drewniane ściany prezbiterium (południowa i wschodnia) wykonane z drewna jodłowego w 1447 r. Wówczas to właścicielem Obórek i patronem kościoła był Jan z Pogorzeli, występujący w źródłach w latach 1435-1447. Analiza prof. Ważnego wykazała, że ściany nawy wzniesiono około 1483 r. Obecna konstrukcja dachu pochodzi z 1506 r. Natomiast z 1618 r. pochodzi zachowana niewielka konstrukcja dzwonna w wieży kościoła. (Dzwon wykonano we Wrocławiu w 1849 r., o czym informuje data na płaszczu dzwonu). Czytaj więcej →

Historia jednego zabytku: grób rodziny Paderewskich w Żytomierzu

Cmentarz w Żytomierzu powoli odkrywa swoje tajemnice. Dziko rosnąca roślinność zakrywa część nagrobków pochłaniając znaczną część nekropolii. W Żytomierzu jest wiele polskich grobów. Podczas inwentaryzacji cmentarza w 1999 roku zanotowano prawie 2200 mogił noszących polskie nazwiska. A było ich znacznie więcej. Wśród nich zdarzały się i rodziny, które zapisały się w naszej historii. Każdy z nas, zna nazwisko „Paderewski”, kojarzy się ono z Ignacym Paderewskim, utalentowanym pianistą i politykiem. Na cmentarzu w Żytomierzu jest kilka grobów tej rodziny. Spoczywają tutaj rodzice pianisty Jan i Anna, jego przyrodnia siostra (Maria) i kuzyni. Czytaj więcej →

Akcja społeczna – sprzątamy kościół w Obórkach!

W sobotę, 28 sierpnia br. kontynuowaliśmy naszą akcję sprzątania kościoła pw. śś. Apostołów Piotra i Pawła w Obórkach, który jest jednym z najstarszych kościołów drewnianych w Polsce. Z badań dendrochronologicznych wykonanych w 2020 r. przez prof. Tomasza Ważnego wiemy, że najstarszą częścią kościoła są ściany prezbiterium (południowa i wschodnia) wykonane z drewna jodłowego w 1447 r. Świątynia ma niesamowity klimat, cenny polichromowany strop patronowy i malowidła ścienne pod tynkiem. Czytaj więcej →

Perła baroku – zespół pałacowo-parkowy w Goszczu

Porównywany jest do Wilanowa i Poczdamu. Należy do najokazalszych i rzadkich na Śląsku czteroskrzydłowych założeń pałacowych typu palladiańskiego. Architekturą nawiązuje do berlińskiej architektury rezydencjonalnej, pośrednio także – do założeń francuskich, angielskich i holenderskich. Z dawnej świetności rezydencji pozostały jednak ruiny oraz zamieszkałe obecnie budynki gospodarskie (gościnne). Zabytek ma burzliwą i fascynującą historię. Jego powojenne losy przypominają pałac w Kopicach koło Grodkowa, który podobnie jak Goszcz ocalał z pożogi wojennej i popadł w ruinę po 1945 roku…Na remont czekał 70 lat. Obecnie, dzięki środkom finansowym pozyskanym przez gminę Twardogóra unikatowy zabytek ma szansę na rewitalizację i nowy rozdział w swojej historii. Czytaj więcej →

Profesor Stefan Bryła (1886-1943) – wybitny polski inżynier, pionier spawalnictwa i konstrukcji spawanych

Stefan Władysław Bryła urodził się 17 sierpnia 1886 r. w Krakowie. Był wybitnym polskim inżynierem budowlanym, pionierem spawalnictwa i konstrukcji spawanych, twórcą   pierwszego na świecie mostu spawanego. Był też politykiem lwowskiej chadecji, Profesorem Politechniki Lwowskiej i Posłem na sejm II RP. Czytaj więcej →

Kościół odpustowy pw. św. Anny w Oleśnie – Pomnik Historii

Nie tylko jest Pomnikiem Historii, pomnikiem polskości, ale także wyjątkowym symbolem wolności w architekturze. Od ponad 500 lat urzeka swoją historią, architekturą i wyjątkowym klimatem. Jest jak drogocenny klejnot, skarb dany w depozyt Ziemi Oleskiej. Przez miejscowych jest określany „różą zaklętą w drewnie”. Czytaj więcej →

Ruiny zamku w Strzelcach Opolskich

Po wspaniałym zamku książąt strzeleckich pozostały dziś tylko otoczone parkiem  ruiny, które mają swoją długą i burzliwą historię. W 2019 r. prywatny właściciel zakończył remont zamkowej wieży. W lipcu 2021 r. Radni Strzelec Opolskich podjęli uchwałę ws. nadania nazwy strzeleckiemu parkowi krajobrazowemu z 1 poł. XIX w. – Parku Renardów. Czytaj więcej →

Ocal mogiłę pradziada od zapomnienia – cmentarz w Żytomierzu

Cmentarz w Żytomierzu został po dwóch latach objęty ponownie akcją społeczną „Ocal mogiłę pradziada od zapomnienia”, która odbywa się pod patronatem telewizji Polonia. Inicjatorką owej akcji jest Pani Grażyna Orłowska, dziennikarka, która duszą i sercem związana jest na stałe z Ukrainą.  Ja pojechałam tam jako wolontariusza Fundacji „Dla Dziedzictwa”. Czytaj więcej →

Kościół pw. Świętych Apostołów Piotra i Pawła w Obórkach

Jest jednym z najstarszych kościołów drewnianych w Polsce. Ma niesamowity klimat, cenny polichromowany strop patronowy i malowidła ścienne pod tynkiem. Leży na tzw. Szlaku Polichromii Brzeskich i dzisiaj jest zamknięty dla zwiedzających. Czytaj więcej →

Cmentarz polski w Żytomierzu na Ukrainie

Jeden z najstarszych i największych cmentarzy polskich na obecnym terenie Ukrainy powstał w 1799 roku jako cmentarz „polowy”(zlokalizowany poza miastem) w Żytomierzu. Genezę powstania cmentarza wiąże się z przepełnieniem cmentarzy śródmiejskich i groźbą pojawienia się epidemii. Żytomierz jako miasto, stolica Wołynia, stanowił jeden z najmocniejszych ośrodków polskości w epoce rozbiorowej, na terenie zaboru rosyjskiego. Powierzchnia cmentarza obecnie wynosi 9 ha 60 arów. Najstarszy plan całej nekropolii wraz z wykazem 246 najciekawszych nagrobków (warto dodać iż w języku polskim) został sporządzony przez Ferdynanda Proniewicza, Czytaj więcej →

Tadeusz Tański (1892-1941) – genialny wynalazca – wizjoner

Był geniuszem. Wybitnym polskim wynalazcą-wizjonerem, konstruktorem samochodowym, inżynierem mechanikiem. Znawcy wymieniają go obok takich nazwisk jak  Henry Ford i Ferdynand Porsche, ale w przeciwieństwie do nich nie był milionerem… Jego życiorys to gotowy scenariusz na przebój kinowy. W historii Tański zapisał się jako konstruktor pierwszego polskiego pojazdu pancernego, który zbudowano na bazie Forda T i wykorzystano w wojnie polsko-bolszewickiej. Został zamordowany przez Niemców 23 marca 1941 r. w niemieckim obozie koncentracyjnym KL Auschwitz-Birkenau. Czytaj więcej →