Grusza polna (Pyrus communis) rosnąca na prywatnej posesji w Hajdukach Nyskich ma ok. 180 lat, 323 cm w obwodzie i 10 m wysokości. To prawdziwy rekord, bo drzewa owocowe rzadko dożywają takiego wieku! Nie udało się m.in. przeżyć ponad 150-letnim gruszom na Górze Świętej Anny, Żyrowej i Tułowicach, a także czereśni ptasiej z Gręboszowa, która w latach 90. ubiegłego stulecia była uznawana za najstarsze drzewo owocowe w Polsce. Dziś pozostał po niej jedynie pień…

Stara grusza od 2008 r. jest objęta ochroną prawną. Posadzono ją w 1. poł. XIX w. Na początku lat 90. XX w. drzewo zostało ogłowione na wysokości 7 m. Pień ma silny skręt włókien, jest wypruchniały, od strony zachodniej pęknięty wzdłuż włókien. Na wysokości ok. 2 m rozwidla się odsłaniając ubytek kominowy sięgający poziomu ziemi. Koronę tworzy siedem konarów wyrastających z miejsca ogłowienia. Niektóre gałęzie są suche, ale drzewo wykazuje żywotność i nadal owocuje! Gruszki są kształtne i słodkie a jesienią spady przyciągają chmary motyli, pszczół i os, co według właścicielki drzewa stanowi niesamowity widok.

Hajducka grusza stałą się prawdziwą wizytówką miejscowości, a mieszkańcy tak ją pokochali, że od kilku lat organizują w sierpniu „Święto Gruszy”, podczas którego sadzą drzewa i przygotowują potrawy z gruszek, poszukując pomysłu na lokalny produkt wsi Hajduki Nyskie.

Starsza od naszej opolskiej gruszy są m.in.: grusza polna z Rutek-Borków (woj. mazowieckie), która ma 350 lat, grusza z Tarnowskich Gór (woj. śląskie), grusza z Sierczy (woj. małopolskie) oraz grusza rosnąca w miejscowości Nekla koło Wrześni (woj. wielkopolskie), która ma 18 m wysokości i 329 cm w obwodzie (2005 r.), a jej wiek w 1992 obliczony został na 192 lata.

Co ciekawe, szlachetne odmiany gruszy powstały przeważnie z różnych botanicznych odmian gruszy pospolitej i jej mieszańców. Grusza dorasta do 18,5 m wysokości i jest drzewem długożyjącym. Szczególnie stare olbrzymy można spotkać w Szwajcarii i Niemczech. Drewno gruszy domowej jest twarde, trwałe i przypominającym mahoń rysunkiem.

 

Literatura:

Banik J., SLiteratura:ławne drzewa województwa opolskiego. Przewodnik, Warszawa 2016.

Borkowski K., Polskie drzewa, Poznań 2014.

Zarzyński P., Tomasiuk R., Borkowski K., Drzewa Polski. Najgrubsze, najstarsze, najsłynniejsze, Warszawa 2016.