Osiedle robotnicze w dzielnicy Rokitnica w Zabrzu należy do najciekawszych i najoryginalniejszych osiedli patronackich miasta. Powstało w latach 1906 – 1912 z fundacji hrabiego Franciszka von Ballestrema (1834-1910) według projektu architekta Hansa von Poellnitz dla pracowników kopalni węgla kamiennego „Castellego” (po 1945 r. KWK „Rokitnica”). Rozbudowano je w latach 20. XX w.
Osiedle usytuowane jest na północnych obrzeżach Zabrza w obrębie ulic: Komuny Paryskiej, Medyków, Nowowiejskiego, ks. H. Pobożnego, Szafarczyka oraz fragment ul. Śniadeckich i Andersa. Założono je na planie owalu z nieregularnym układem ulic, wzdłuż których rozmieszczono usytuowane kalenicowo domy mieszkalne w otoczeniu ogrodów. Osiedle składa się z 51 domów czterorodzinnych i 12 wielorodzinnych. Murowane, urozmaicone elementami konstrukcji szkieletowej, bliźniacze domy wzniesiono na planie zbliżonym do prostokąta. Wysokość domów sięga jednej lub dwóch kondygnacji. Każdy obiekt zaopatrzony jest aneksem gospodarczym. Zespół wyróżnia się bogactwem ryzalitów, szczytów, facjat, okien oraz dekoracji elewacji. Co ciekawe, każdy dom, tzw. „fytlok”, miał innego projektanta, dzięki czemu forma oraz układ wewnętrzny każdego obiektu jest niepowtarzalny i jedyny w swoim rodzaju.
Obrzeże osiedla ograniczają większe, piętrowe budynki ośmiorodzinne wzniesione w latach 20. XX w., przedszkole (ul. księcia H. Pobożnego nr 39) z lat 1913-1914 oraz szkoła z 1930 r. Budynki z lat 20. XX w. w tym m.in. tzw. „sztaloki” usytuowane są przy ul. F. Nowowiejskiego i części ul. Szafrańczyka. Warto dodać, że na przełomie 1928 i 1929 r. wybudowano 4 domy ze stali, które stoją do dziś przy ul. Szafrańczyka (od nr 40). Rok wcześniej powstał podobny dom w Zabrzu, w pobliżu cmentarza żydowskiego (niestety, nie jest on wpisany do rejestru zabytków województwa śląskiego). Domy ze stali w Zabrzu, to jedyne stalowe domy w Europie. Są przykładem eksperymentalnego budownictwa mieszkaniowego. Były o tyle wygodne, że niewielka liczba robotników mogła go postawić w ciągu niespełna miesiąca!
Osiedle Ballestrema w Zabrzu – Rokitnicy było swego czasu najnowocześniejszym pod względem standardów, architektury i rozwiązań technicznych rozwiązaniem architektonicznym w ówczesnej Europie. Odwiedzali je przemysłowcy z Anglii i Belgi, którzy później śląskie rozwiązania architektoniczne przenosili na swój grunt. Osiedle to było również inspiracją dla innych górnośląskich osiedli patronackich m.in. w Knurowie. Zarząd Książęcych Dóbr von Ballestremów poprzez swój nowatorski pomysł, dążył do stworzenia najlepszych warunków mieszkaniowych dla robotników, aby w ten sposób przyciągnąć pokolenie godnych zaufania pracowników kopalni. Dziś osiedle to jest jednym z najlepiej utrzymanych osiedli patronackich na historycznym Górnym Śląsku. Osiedle jest chronione prawem poprzez wpis do rejestru zabytków województwa śląskiego.