Wiąz szypułkowy – strażnik mostu „Groszowego” w Opolu

Wiąz szypułkowy (Ulmus leavis) rośnie w Opolu, na rogu ul. W.A. Mozarta i F. Żwirki i S. Wigury, przed wejściem na „Most Groszowy” nieopodal zabytkowej smażalni naleśników „Grabówka”. Ma 112 lat, ponad 395 cm w obwodzie i ok. 25 m wysokości. Od 2001 r. ma status pomnika przyrody. Drzewo posadzono jesienią 1903 r. z okazji otwarcia mostu „Groszowego” przez Kanał Młynówka – najcenniejszego tego typu zabytku techniki w Opolu.

Most wzniesiono w miejscu wcześniejszej, spacerowej kładki zbudowanej w 1894 r. Jest on secesyjny, dwuprzęsłowy zdobiony herbem Opola. Jego nazwa pochodzi od pobieranej od pieszych opłaty za przejście w wysokości jednego grosza. Przez mieszkańców Opola, most ten jest powszechnie nazywany „Zielonym Mostem”. Był również ulubionym mostem zakochanych par, które na znak swojej miłości pozostawiają przypięte do barierek mostu kłódki. Ze względu na dużą ich ilość, te „symbole miłości” zlikwidowano.

Strzegący „Mostu Groszowego” wiąz, to okazałe drzewo liściaste o grubym, charakterystycznie poszerzonym u podstawy pniu i luźnej, wysoko wysklepionej i zaokrąglonej u góry koronie. Liście wiązu szypułkowego są pojedyncze i posiadają asymetryczną nasadę i krótki ogonek. Są gładkie lub nieco szorstkie z wierzchu, a od spodu miękko omszone. Owoce wiązu mają postać małych, jajowatych, błoniasto oskrzydlonych orzeszków, które zwisają na krótkich szypułkach. Drzewo jest ogólnie w dość dobrej kondycji i dzielnie znosi ostatnie lata suszy. Problemem jest otaczający drzewo z każdej strony beton, który może być przyczyną przedwczesnej śmierci symbolicznego drzewa.

Wiąz należy do drzew liściastych, okrytonasiennych. Jest gatunkiem krajowym. Ma gruby, charakterystyczny, poszerzony u podstaw pień i luźną, wysoko wysklepioną i zaokrągloną u góry koronę. Liście wiązu szypułkowego są pojedyncze i posiadają asymetryczną nasadę i krótki ogonek. Są gładkie lub nieco szorstkie z wierzchu, a od spodu miękko omszone. Owoce wiązu mają postać małych, jajowatych, błoniasto oskrzydlonych orzeszków, które zwisają na krótkich szypułkach.

 

Literatura:

Banik J., Sławne drzewa Województwa Opolskiego. Przewodnik, Warszawa 2016.

Historia zapisana w drzewach. Gra miejska, Fundacja „Dla Dziedzictwa”, Opole 2016 [druk ulotny]

Obiekty i obszary cenne przyrodniczo w Opolu. Mapa, Opole [brak daty wydania]