W ramach tegorocznych Europejskich Dni Dziedzictwa Misjonarze Oblaci Maryi Niepokalanej, Sanktuarium Relikwii Drzewa Krzyża Świętego zapraszają w sobotę 7 września 2013 r. w godz. 9.00 – 18. 00 do zwiedzania klasztoru i kościoła na Świętym Krzyżu.

Święty Krzyż jest jednym z najważniejszych miejsc w woj. świętokrzyskim. Miejscem – symbolem, od którego nazwy pochodzi nazwa najstarszych na kontynencie Gór Świętokrzyskich i województwa. Aura mistycznej tajemnicy otaczająca szczyt Łyśca z pobenedyktyńskim klasztorem Świętego Krzyża sprawia, że odwiedziny tego miejsca są dla każdego turysty czy pielgrzyma przeżyciem silnym i niezapomnianym. Legendę tego miejsca stworzyły wspólnymi siłami natura oraz wiara, myśl i ręka człowieka. Kamienne wały o nie do końca rozpoznanej chronologii i funkcji otaczają wydłużonym owalem dwa wierzchołki góry. W XII w. na niższym z nich książę Bolesław Krzywousty fundował klasztor benedyktynów, który w początkach XIV stulecia został przez Władysława Łokietka obdarowany relikwiami drzewa Krzyża Świętego.

Wielka cześć, jaką żywili dla tych relikwii wielokrotnie tu pielgrzymujący Władysław Jagiełło i jego następcy sprawiła, że świętokrzyskie opactwo stało się najważniejszym sanktuarium Polski Jagiellonów. Królowie i znaczące w polskiej historii rody możnowładcze fundowały trwające wiele stuleci rozbudowy klasztoru, czego widomym znakiem są świetnie zachowane do dziś wspaniałe gotyckie krużganki, wzniesione nakładem Kazimierza Jagiellończyka oraz biskupa krakowskiego, kardynała Zbigniewa Oleśnickiego. Ścisła współpraca z Akademią Krakowską sprawiła, że benedyktyni świętokrzyscy współtworzyli elity intelektualne Królestwa, a biblioteka klasztorna aż do czasów supresji (w 1819 r.) uznawana była za jedną z najlepszych w kraju.

Ranga i wybitna rola opactwa łysogórskiego w dziejach naszego kraju zostały dobitnie przypomniane w ostatnich miesiącach przez dekret papieski, przyznający kościołowi Świętej Trójcy tytuł Bazyliki Mniejszej.

Zapraszając w dniu 7. września do odwiedzenia klasztoru i poznania jego tajemnic, zapraszamy jednocześnie w miejsce, które przechowało przez stulecia cząstkę atmosfery i klimatu średniowiecznej Europy oraz cząstkę świetności Polski czasów Jagiellonów. Wykonywanym obecnie w klasztorze pracom remontowym towarzyszą pierwsze od wielu lat badania archeologiczne, które doprowadziły do wielu znaczących odkryć. Najważniejsze rezultaty badań będzie można poznać oglądając w krużgankach klasztoru czasową ekspozycję „Mysteria Abbatiae Calvimontanae. Na tropie tajemnic opactwa benedyktynów na Łyścu”.

Czesław Hadamik