Drewniane kościoły w Polsce zachwycają same w sobie. Są klejnotami pięknie wkomponowanymi w wiejski charakter wielu miejscowości, przede wszystkim Górnego Śląska, Opolszczyzny i Małopolski. Zachwyt ten dopełniają klimatyczne i estetyczne obejścia drewnianych świątyń, wypełnione dębowymi i lipowymi alejkami oraz wszelkiego rodzaju pomnikami czy nagrobkami. Tak prezentuje się obejście m.in. drewnianego kościoła p.w. Bożego Ciała w Jankowicach k/Rybnika. Ufundowany w 1673 r. drewniany kościół przez wieki obrósł dębami, pomnikami, co tworzy wokół niego niesamowity klimat ciszy, zadumy i wszechobecnego sacrum.
Upływający czas oraz źle pojmowane dbanie o zabytek sprawiły, że w ciągu kilkudziesięciu ostatnich lat wiele z tej niezwykle cennej tkanki dziedzictwa tego kościoła zostało bezpowrotnie zniszczone – usunięto kilka pomników, wycięto (nie zawsze słusznie) kilka wiekowych drzew. Na szczęście w zeszłym roku zaszła znacząca zmiana, która pozwala wierzyć, że trend ten zostanie zmieniony, nie tylko w przypadku jankowickiego drewnianego kościoła, ale też innych obiektów zabytkowych.
Archiwalne starodruki oraz fotografie zabytkowego kościoła p.w. Bożego Ciała sprzed lat 70-tych XX wieku, cechuje charakterystyczny obiekt, który do niedawna nie istniał. Była to kapliczka ku czci męczeństwa ks. Walentego. Materiały źródłowe podają, że istniała ona od 1747 r. Najpierw była to budowla drewniana, a pod koniec XIX wieku została przerobiona na obiekt murowany. Kapliczka znajdowała się na placu kościelnym od strony południowej. Była konstrukcji słupowej, osadzona na kwadratowym postumencie, przechodzącym w 6 boczną kolumnę, zwieńczoną gontowym daszkiem i iglicą w postaci koguta. W centralnej części kapliczki znajdowała się niewielka nisza, w której umieszczony miał być obraz ukazujący męczeństwo ks. Walentego. Kapliczka jest widoczna m.in., na oledruku kościoła z 1900 roku, ukazującym chóry anielskie adorujące Najświętszy Sakrament w monstrancji. Niestety kapliczka w latach 70-tych XX w. ze względu na rzekomy zły stan techniczny została rozebrana. Kilka lat temu powstała idea jej odbudowy.
W 2023 roku obchodzono jubileusz 350. lat powstania naszego kościoła. Pozwoliło to, aby z inicjatywy m.in. Społecznego Opiekuna Zabytków przy aprobacie proboszcza parafii
ks. Kazimierza Czempiela idea ta została wcielona w życie. Tym sposobem, dzięki zgodzie Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków z Katowic, parafia uzyskała pozwolenie, aby wszcząć procedurę rekonstrukcji kapliczki ku czci ks. Walentego, jako wotum dziękczynne parafian za dar budowy kościoła w 1673 roku oraz wyraz podziękowania fundatorowi hrabiemu Ferdynandowi Leopoldowi von Oppersdorff.
Jej rekonstrukcja jest wiernym odwzorowaniem nieistniejącego obiektu, z uwzględnieniem jednej zasadniczej zmiany. Z uwagi na zmianę założeń urbanistycznych w otoczeniu kościoła na przestrzeni ostatnich 50 lat, nie było możliwe odbudowanie kapliczki w pierwotnej lokalizacji – wpływ na to miały wybudowane w 1997 roku dzwonnice oraz sieć energetyczna zasilająca oświetlenie wokół kościoła. Za zgodą WKZ prace rekonstrukcyjne przeprowadzono na placu kościelnym od strony północnej. Poświęcenie odbudowanego obiektu miało miejsce w uroczystość Chrystusa Króla 26 listopada 2023 r.
Tym krótkim artykułem zachęcamy do dalszego śledzenia strony Fundacji DLA DZIEDZICTWA, gdzie za jakiś czas pojawią się kolejne materiały, ukazujące fenomen drewnianego kościoła z Jankowic wraz z legendą o ks. Walentym, Bractwie Najświętszego Sakramentu z 1675 r., zakątku Jankowic zwanym Studzienką i wieloma nieoczywistymi zabytkami, które sprawiają, że w niewielkich Jankowicach dzieje się wielka historia.
Michał Konieczny – Społeczny Opiekun Zabytków