Ribeiro Frio i czar lasów pierwotnych na Maderze

Ta niewielka miejscowość zanurzona jest w urokliwym górskim krajobrazie wulkanicznej wyspy pośród pierwotnych lasów wawrzynolistych. Słychać tu szum potoku, od której ukuto nazwę osady. Jest tu idyllicznie. Spacerując po prastarych laurissilva, można sobie wyobrazić jaki krajobraz wyspy zastali pierwsi portugalscy osadnicy na początku XV wieku. A oprócz zapierających dech w piersiach górskich widoków wrażenie robi odczuwalna wilgotność powietrza, która wzrasta wraz z wysokością.

Ribeiro Frio to otoczona lasami wieś położona w centrum portugalskiej Madery, niedaleko Santany i ok. 15 km od stolicy w Funchal. Centrum wyspy to tzw. interior, gdzie znajdują się wysokie góry i strome wąwozy objęte ochroną w ramach parku narodowego Parque Natural da Madeira, stanowiący obszar chroniony Natura 2000. Poruszanie się po tym obszarze jest trudne a czasami niemożliwe, o czym informują wszystkie ważniejsze przewodniki turystyczne po Maderze.

Miejscowość Ribeiro Frio, która w tłumaczeniu nazywa się „Zimny Potoksłynie z hodowli pstrągów i z tego że jest punktem wyjścia dla wielu tras słynnymi maderskimi lewadami. Jeden z tych widokowych szlaków prowadzi do znajdującego się na wysokości 860 metrów punktu widokowego Balcões, z którego można podziwiać spektakularną dolinę Ribeira da Metade porośniętą lasem laurissilva. W słoneczny i bezchmurny dzień można dostrzec też majestatyczne szczyty Pico Arieiro, Pico do Gato, Pico das Torres oraz Pico Ruivo.

Zanim się dojdzie do Balcões, to idzie się fantastyczną trasą Vereda dos Balcões wzdłuż lewady toczonej lasami laurowymi, czyli tą pierwotną roślinnością, którą zastali na wyspie pierwsi osadnicy w XV wieku. Prastare laurissilva, czyli lasy wawrzynolistne stanowią relikt trzeciorzędowy (od 65 do 1,8 mln lat temu). I choć przy zasiedlaniu wyspy okrutnie je wykarczowano i wypalono pod uprawę trzciny cukrowej, to i tak dziś zajmują 16 procent powierzchni lądu Madery. Lasy wawrzynolistne stanowią specyficzny dla całej Makaronezji typ górskiego, międzyzwrotnikowego lasu mglistego. Drzewa tworzące lasy wawrzynolistne mają charakterystyczne liście (podobne do liści wawrzynu) – zimozielone i skórzaste. Nic dziwnego, że w 1999 r. wpisano je na Listę światowego dziedzictwa przyrodniczego UNESCO. Trasę tę więc warto przejść powoli wdychając z zachwytem niesamowite i wilgotne powietrze wytworzone przez tropikalny las pierwotny. Balcões otoczony jest bowiem lasami, w których występują szczególnie endemiczne gatunki wawrzynu, takie jak wawrzyn (Laurus novocanariensis) i runo wrzosowe (Erica madeirensis). Trudno jest też przeoczyć pięknego kwietnego endemita, czyli Echium candicans, który konkuruje ze sterlicją królewską o miano kwietnego symbolu Madery. To unikatowe miejsce zamieszkane jest przez rodzime ptaki wyspy, takie jak gołąb trocaz, zięba maderska (Fringilla coelebs madeirensis) i grzebień maderski (Regulus madeirensis)

Literatura:

Madera. Przewodnik light, oprac. P. Jabłoński, Warszawa 2022.

Rutkowski K., Inspirator podróżniczy. Madera i Porto Santo, Pascal, Bielsko-Biała 2022.

Madera. Perfekcyjne dni. Podróż z … poradami ekspertów, red. oprac polskiego J. Sieradzka-Kasprzak, Marco Polo, Warszawa 2015.

https://en.wikipedia.org/wiki/Ribeiro_Frio

https://pl.wikipedia.org/wiki/Makaronezyjskie_lasy_wawrzynolistne