Profesor Katarzyna Smyk, badaczka, Przewodnicząca Rady ds. Dziedzictwa Niematerialnego przy Ministrze Kultury i Dziedzictwa Narodowego spotkała się we wtorek, 17 maja 2022 r. z mieszkańcami Olszowej, Zalesia Śląskiego, Zimnej Wódki i Klucza, aby wspólnie wypracować narzędzia do badań etnograficznych oraz identyfikacji realnych zagrożeń dla tradycji układania dywanów kwietnych układanych na procesje Bożego Ciała w czterech miejscowościach pod Górą Świętej Anny. Narzędzia te, arkusze obserwacji, pani Profesor omówi następnie z zespołem badaczy, którzy podczas Bożego Ciała będą rozmawiać z depozytariuszami.

Profesor Katarzyna Smyk odwiedziła wszystkie cztery wsie, w których tradycja układania dywanów kwietnych na Procesje Bożego Ciała została wpisana 16 grudnia 2021 r. na Listę reprezentatywną niematerialnego dziedzictwa kulturowego ludzkości, prowadzoną w oparciu o Konwencję UNESCO z 2003 r. Badaczka przeszła wszystkie trasy dywanów kwiatowych w każdej z czterech wsi, rozmawiała z depozytariuszami, którzy je układają, dopytywała o szczegóły, a także informowała, na czym będzie polegała praca badaczy – etnologów podczas tegorocznego Bożego Ciała.

Idea konsultacji społecznych

Prowadzenie konsultacji społecznych i włączanie mieszkańców w każdy etap prac badaczy jest rekomendacją wynikającą z zapisów Konwencji UNESCO w sprawie ochrony niematerialnego dziedzictwa kulturowego z 2003 r. Zresztą, niematerialne dziedzictwo kulturowe z założenia ma charakter inkluzyjny – włączający wszystkich zainteresowanych działaniem na rzecz ochrony dziedzictwa. A partycypacja depozytariuszy w ochronie i zarządzaniu tym dziedzictwem jest kluczowym przedsięwzięciem. Tak też było w przypadku wpisu tradycji na Krajową listę niematerialnego dziedzictwa kulturowego (2020 r.), jak i w przypadku wpisu na listę UNESCO (2021 r.). Wspólnoty depozytariuszy z każdej wsi wybrały swoich przedstawicieli (Klucz – Rajmund Muskała, Olszowa – Teresa Sobota, Zalesie Śląskie – Błażej Duk i Zimna Wódka – Beata Steinert), którzy w ich imieniu popisywali deklaracje woli i niezbędne oświadczenia. Teraz w procesie badań etnograficznych wspierają oni badaczy i uczestniczą w ich kontaktach z mieszkańcami poszczególnych miejscowości, którzy układają dywany kwietne w Boże Ciało. Pilnują również – jak sami twierdzą – „żeby obcy nie popsuli im święta”, które dla nich ma przede wszystkim wymiar duchowy, sakralny.

Fotografie Sandra Kasperska, FDD

więcej na: www.kwietnedywany.pl

Zadanie realizowane w ramach projektu pn. „Tradycja dywanów kwietnych na Opolszczyźnie – identyfikacja, plan ochrony oraz wzmacnianie tradycji”, dofinansowanego z programu Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego pn. „Kultura Ludowa i Tradycyjna”.

Dofinansowano ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego pochodzących z Funduszu Promocji Kultury.

 

 

 

 

Fundacja „Dla Dziedzictwa” jest partnerem w tym projekcie: