„Moja pierwsza w życiu wydmuszka” – wykrzyczała z zachwytu Katarzyna Latocha, po tym jak samodzielnie udało jej się usunąć przy pomocy strzykawki z igłą płynną zawartość jajka. Po szkoleniu robienia wydmuszek z kurzych jaj uczniowie Teresy Soboty z Olszowej próbowali swoich sił na zabarwionych wcześniej wydmuszkach. Niektórzy po raz pierwszy w życiu trzymali nożyk i kruchą skorupkę kurzego jaja. Po okiem mistrzyni próbowali zrobić pierwsze wzory kwietne. Tak zaczęła się ich przygoda z kroszonką, która potrwa do 15 grudnia 2022 r., kiedy to zaprezentują publicznie swoje dzieła. Wówczas też obejrzymy film dokumentalny autorstwa Sławomira Mielnika.

Warsztaty zaczęły się punktualnie o godz. 10.00 w sobotę 7 maja 2022 r. w prywatnej Izbie Tradycji twórczyni ludowej Teresy Soboty przy ul. Wiejskiej 13 w Olszowej. Wszystkich przywitał Tomasz Kwiatek, Prezes Fundacji „Dla Dziedzictwa”, która wyszła z inicjatywą napisania do Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego projektu „Mistrz Tradycji – twórczyni ludowa Teresa Sobota z Olszowej” w ramach programu „Kultura ludowa i tradycyjna”. Udało się i dzięki temu ośmioro uczniów (w tym jedna rezerwowa) może szkolić się w kroszonkarstwie opolskim pod okiem twórczyni ludowej z ponad 40-letnim stażem.

„Talent jest jak kawałek szlachetnego, ale surowego metalu: dopiero pilna praca go obrobi i wartość mu wielką nada”

– zacytował Stanisława Staszica Tomasz Kwiatek tłumacząc, że jego intencją jest, aby po zakończeniu szkolenia uczniowie zaczęli identyfikować samych siebie jako twórców biegłych w sztuce kroszonkarstwa opolskiego – tradycji wpisanej na Krajową listę niematerialnego dziedzictwa kulturowego.

Następnie Twórczyni opowiedziała o sobie, o tym jak w wieku 11 lat pokochała na zawsze kruchą skorupkę kurzego jajka. Kroszonkarstwo wyniosła z domu – jej nauczycielkami były mama i ołma, czyli babcia. Pierwsze jajka drapała … brzytwą. Mistrzyni pokazała też swoje prace zaznaczając, że bardzo żałuje, że nie zostawiała sobie własnych kroszonek z każdego roku. Są rozsiane w różnych miejscach w kraju i zza granicą i teoretycznie można tę kolekcję odtworzyć na zdjęciach. Z magicznej, brązowej walizki „ze skarbami” wyciągnęła jajka trawione kwasem, ozdobione sitowiem i drobnymi koralikami. Pokazała również maleńkie wydmuszki jaja gołębia, na którym wyczarowała mikroskopijnych rozmiarów kwietne wzory.

Po części teoretycznej nadszedł czas na zajęcia praktyczne. Zadaniem uczniów było zrobienie wydmuszek. Z płynnej zawartości cennego białka powstanie potem pyszna babka. Nic nie może się zmarnować! Emocji było dużo, gdyż żadna z uczestniczek projektu nie robiła wcześniej wydmuszek.

„Wiem, że obecnie można iść na łatwiznę i zamówić gotowe wydmuszki, ale ja Was nauczę jak je robić samemu i mieć z tego satysfakcję a rodzina pożytek, bo przecież jajko trzeba potem zjeść”

– stwierdziła Teresa Sobota wyjmując z szafki igły, strzykawki, naczynia na jako i irygator, którego dźwięk rodził nieprzyjemne skojarzenia z gabinetem dentystycznym. Po demonstracji wszyscy musieli spróbować! Na pierwszy ogień poszła Katarzyna Latocha, historyk sztuki i malarka o zdolnościach manualnych.

Jej sukces ośmielił pozostałych… a ostatecznie robienie wydmuszek stało się zabawą i przyjemnością. Nawet to opłukiwanie jajka wodą nie było takie złe, choć młodsze dzieci narzekały, że „woda chlapie na mnie”.

W kolejnej części tego aktywnego dnia, nadszedł czas na pierwsze próby na jajku. Teresa Sobota rozdała uczniom nożyki i po 6 przygotowanych wcześniej i zabarwionych na różne kolory wydmuszek. Pierwsze jajka zrobili pod okiem Mistrzyni, a pozostałe mają zrobić w domu – na zadanie domowe.

A oto efekt pierwszych zajęć u Mistrza Tradycji – twórczyni ludowej Teresy Soboty z Olszowej!

Projekt pn. „Mistrz Tradycji – twórczyni ludowa Teresa Sobota z Olszowej” realizowany w 2022 r. przez Fundację „Dla Dziedzictwa” w ramach programu MKiDN „Kultura ludowa i tradycyjna”, zadanie nr. 9 „Mistrz Tradycji”. Prowadzenie nauki – szkolenia przez konkretnego „mistrza” (przekaz bezpośredni wiedzy i umiejętności osobom szczególnie zainteresowanym praktyczną kontynuacją danej profesji).

Dofinansowano ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego pochodzących z Funduszu Promocji Kultury.

 

 

 

Partnerzy projektu:

 

Patronat medialny: