Jedną z najcenniejszych grup muzealiów znajdujących się w kolekcji, którą pieczołowicie buduje Centralne Muzeum Jeńców Wojennych, są artefakty pochodzące z prac archeologicznych, poszukiwawczych lub porządkowych w Miejscu Pamięci Narodowej w Łambinowicach. To materialne pozostałości funkcjonujących tu w przeszłości obozów jenieckich oraz poligonów wojskowych, ale przede wszystkim przedmioty związane z żołnierzami wielu armii, których wojenne losy sprowadziły do Lamsdorf, dzisiejszych Łambinowic.
Spora część artefaktów to nierzadko trudne do zdefiniowania destrukty, a ustalanie ich pochodzenia i przeznaczenia sprawia muzealnikom tyle radości, co trudu. Są jednak wśród nich i takie, których proweniencja nie budzi wątpliwości, a dociekliwe kwerendy i badania prowadzą do wyjątkowych ustaleń, jakimi jest np. odkrywanie indywidualnych losów jeńców wojennych. Tak stało się w przypadku odnalezionej w trakcie prac budowlano-konserwatorskich przy pozostałościach Stalagu 318/VIII F (344) Lamsdorf standardowej radzieckiej menażki z okresu II wojny światowej. Już wstępne oczyszczenie uwidoczniło odręczne rytowania pokrywające jej zewnętrzne ściany. Działania konserwatorskie, pozwoliły na odczytanie i tłumaczenie zapisanego cyrylicą tekstu: Babajew Szaliko, urodzony w 1910 r., pojmany 18 maja 1942 r. Kwerenda archiwalna naprowadziła muzealników na Raport o nieodwracalnych stratach zdeponowany w zasobach Centralnego Archiwum Ministerstwa Obrony Federacji Rosyjskiej. Figuruje w nim to samo nazwisko żołnierza 293. Dywizji Piechoty Armii Czerwonej, które rozczytać można w rytowaniu menażki. Szalwa Babajew, ur. w 1910 r. w Tbilisi (Gruzja), zaginął 17 maja 1942 r. w walkach o Nechayewo (obwód kurski, Rosja). W dokumencie brak jednak informacji o jego dalszych losach. Niewykluczone zatem, że obecność menażki w miejscu funkcjonowania obozu jenieckiego w Lamsdorf jest jedynym obecnie dowodem potwierdzającym, że żołnierz ten trafił do niewoli Wehrmachtu i osadzony został w Stalagu 318/VIII F. Czy przeżył niewolę? Czy wrócił do Gruzji? Odnalezienie odpowiedzi na te pytania wciąż jeszcze przed nami. Do tego czasu, z należytą starannością, odnalezione artefakty są dokumentowane.
W ramach zadania „Konserwacja artefaktów jenieckich wydobytych w trakcie prac konserwatorsko-budowlanych na terenie byłego Stalagu 318/VIII F (344) Lamsdorf oraz innych muzealiów pochodzących ze zbiorów muzeum” zabezpieczonych zostało 1163 zabytki, które Muzeum udostępnia w formie miniatury filmowej zrealizowanej przez Sławomira Mielnika.
Materiały promocyjne CMJW, oprac. Elżbieta Góra,