Twórczyni ludowa Małgorzata Mateja nie narzeka na brak zajęć. Każdą wolną chwilę poświęca swoim uczennicom, które robią ogromne postępy zarówno w drapaniu kroszonek, jak i malowaniu porcelany we wzór opolski.
Ręcznie malowane kubki, filiżanki, talerzyki, czy miseczki nie tylko cieszą oczy nabywców, ale również przyciągają amatorów, którzy pod okiem Mistrzyni Tradycji chcieliby spróbować własnych sił w malowaniu polnych kwiatów na porcelanie. Można się było o tym przekonać 15 sierpnia na Zamku w Niemodlinie podczas II Opolskiego Etnofestiwalu, gdzie grupa Małgorzaty Matei prowadziła otwarte warsztaty dla wszystkich zainteresowanych. Młodsze dzieci dostały papierowe talerzyki do malowania kwiatowych kompozycji mazakami i kredkami, a starsi mogli własnoręcznie pomalować kwietne sploty na porcelanie. O poziomie zainteresowania zajęciami świadczy chociażby fakt, że sto przygotowanych do malowania papierowych talerzyków okazało się liczbą byt małą, nie mówiąc już o stalówkach i drogich, cienkich markerach… Najczęściej więc zainteresowanym pozostawało patrzenie z niedowierzaniem na ręce mistrzyni i jej uczennic oraz podziwianie precyzji misternie wykonanych stalówką kwiatków, pączków i łodyg, a także idealnie rozplanowanie kwietnej kompozycji na śliskim tworzywie. Kolejne otwarte warsztaty już 16 września, w ramach Europejskich Dni Dziedzictwa.
Mistrzyni Tradycji Małgorzata Mateja była niezwykle zajęta w Niemodlinie. Tego dnia bowiem odebrała z rąk Antoniego Konopki, Członka Zarządu Województwa Opolskiego honorową odznakę „Za zasługi dla Województwa Opolskiego”. Przyznanie tej odznaki jest aktem uhonorowania osoby za szczególne zasługi dla regionu Śląska Opolskiego. Nadaje się ją ludziom, którzy w istotny sposób przyczynili się do rozwoju województwa opolskiego, powiatu, gminy lub jednostki w której działają, wzbogacając dorobek województwa opolskiego. Pani Małgorzata Mateja została uhonorowana tą odznaką za wybitne osiągnięcia w kultywowaniu dziedzictwa niematerialnego na Śląsku Opolskim.
Pani Małgorzata Mateja urodziła się 16 września 1957 roku. Mieszka w małej miejscowości Staniszcze Małe (gm. Kolonowskie, pow. strzelecki) w województwie opolskim. Od 1994 r. należy do Stowarzyszenia Twórców Ludowych (nr legitymacji 2771). Pełni funkcję wiceprezesa STL – Oddziału w Opolu. Jest wybitną i utytułowaną twórczynią ludową, która drapie kroszonki techniką rytowniczą oraz maluje porcelanę tradycyjnymi motywami opolskimi przeniesionymi z kroszonek. Jej prace sławią województwo opolskie w Polsce i na świecie. Pani Mateja jest też obecnie jedną
z nielicznych już malarek, która dba o jakość i gęstość wypracowanego w „Cepelii” warsztatu. Zamówienia na jej wyroby składali m.in. Kancelaria Prezydenta RP, Narodowy Instytut Dziedzictwa, Wojewoda Opolski, Marszałek Województwa Opolskiego, Uniwersytet Opolski oraz trudna do zliczenia liczba instytucji, organizacji i osób prywatnych. Dzieła, które wychodzą spod jej ręki są często podarunkami dla ambasadorów i wybitnych gości państwowych i samorządowych i tym samym rozsławiają województwo opolskie i Polskę.
Pani Małgorzata Mateja zdobienia jaj techniką rytowniczą nauczyła się od matki. Zwyczaj ten w jej rodzinie przekazywany był z pokolenia na pokolenie. Jaja zdobiła charakterystycznymi na Śląsku Opolskim motywami kwietnymi. Gdy w 1983 r. zatrudniła się w opolskiej spółdzielni „Cepelia” zajęła się malowaniem porcelany we wzór opolski. Była wówczas jedną z 65 malarek pracujących dla „Cepelii”. Pomysł przenoszenia na porcelaną wzorów charakterystycznych dla opolskiej kroszonki, czyli jaja wielkanocnego zdobionego tradycyjnie metodą rytowniczą, powstał się w latach 60. XX wieku w Opolskiej Spółdzielni „Cepelia” i jest kontynuowany do dziś. Obie te dziedziny łączy w swojej twórczości pani Małgorzata. Porcelanę zdobi tradycyjnym, gęstym wzorem opolskim, czyli takim, jaki był wypracowany na opolskich kroszonkach. Pani Małgorzata potrafi rozpoznać po kolorze i kompozycji kilkudziesięciu twórców, a po kształcie kreski jest w stanie określić nawet, w jakim nastroju był autor danego wyrobu. Obecnie Pani Małgorzata jest członkiem jury konkursów wojewódzkich w naszym województwie, a w ramach projektu ministerialnego pt. „Mistrz Tradycji” uczy 9 młodych adeptek lokalnego rękodzieła.
Twórczyni jest niezwykle utytułowana i ma na koncie wiele nagród za udział w konkursach. Bierze również udział w targach krajowych (w Krakowie, Szreniawie, Kazimierzu Dolnym, Lublinie oraz Jarmarki Bożonarodzeniowe i Wielkanocne w Muzeum Etnograficznym w Toruniu i Muzeum Wsi Opolskiej w Opolu) i zagranicznych (w Berlinie, Meinz, La Rochelle, Klagenfurcie, Szekesfeherwar, Modenie, Jabłonkowie, Murcji, a także w Szwecji i na Korsyce). Pani Mateja chętnie dzieli się wiedzą podczas warsztatów. Za swoją działalność w 2019 r. otrzymała od Prezydenta RP Brązowy Krzyż Zasługi (nr. Legitymacji 545-2019-35). W 2022 r. zdobyła Grand Prix Ministra Kultury
i Dziedzictwa Narodowego na Ogólnopolskim Festiwalu Kultury Ludowej „Jawor u źródeł kultury”. Za działalność edukacyjną w 2018 r. otrzymała nagrodę Marszałka Województwa Opolskiego dla animatorów kultury.
Fotografie: Paweł Uchorczak, Paweł Szpala, Sławomir Mielnik, FDD
Dofinansowano ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego pochodzących z Funduszu Promocji Kultury.
