Układanie kwietnych dywanów jest elementem uroczystości święta Najświętszego Ciała i Krwi Chrystusa, które dla wiernych jest czasem świadectwa wiary i oznaką przynależności do wspólnoty chrześcijan. Układanie kwietnych kobierców jest szczególnym elementem wyznania wiary. Jest tradycją u genezy której leży głęboka wiara katolicka depozytariuszy, a także chęć symbolicznego przyjęcia Jezusa Chrystusa pośród swoich domostw.
Najczęstszym powodem zaniku niematerialnego dziedzictwa kulturowego jest zanik przekazu międzypokoleniowego. Jak zatem rozumieć przekaz międzypokoleniowy? Czym on jest? Najprościej rzecz ujmując jest to przekazywanie wiedzy i znaczeń między pokoleniami. Może to następować przez uczestnictwo w tradycji, poprzez rozmowy czy dawanie dobrego przykładu własnym zaangażowaniem. Tak też jest w przypadku tradycji układania dywanów kwiatowych na procesje Bożego Ciała w podstrzeleckich miejscowościach. Widać to na ulicach, gdzie całe rodziny uczestniczą w układaniu własnego kawałka kwietnego kobierca lub budowie ołtarza. W niektórych rodzinach dzieci są przygotowywane – poprzez rozmowy, wyjaśnienia itp. – do udziału w kultywowaniu w tradycji, a w innych wszystko dzieje się spontanicznie poprzez uczestnictwo.
Wydaje się, że kluczowe jest podtrzymanie zainteresowania dziedzictwem młodego pokolenia i dbanie o to, by stworzyć więzi młodych osób z tradycję. Potrzymaniu więzi służy promocja. Ale są jej granice, którymi są miejscowe zwyczaje, zwłaszcza te, które stanowią istotę tradycji, jej wartości duchowych i sacrum. Nie można ich przekraczać, gdyż – w myśl Konwencji UNESCO z 2003 r. ws ochrony niematerialnego dziedzictwa kulturowego ludzkości – fundamentem wszelkich działań ochronnych jest udział społeczności depozytariuszy. Ich rola jest podmiotowa a intencje i zdanie należy szanować. Z tego co można zaobserwować na ulicach Zimnej Wódki, Zalesia Śląskiego, Klucza i Olszowej, desakralizacja ich święta, a tym samym zmiana treści i funkcji tej wyjątkowej tradycji póki co nie grodzi.
Fotografie Rafał Mielnik, Sławomir Mielnik
Dofinansowano ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego pochodzących z Funduszu Promocji Kultury.
