Jego dokonania otworzyły przed rentenologią stomatologiczną nowe możliwości i usprawniły proces diagnostyki. Profesor Cieszyński jest autorem prawa Cieszyńskiego-Diecka, które do dziś figuruje w podręcznikach stomatologii. To dzięki niemu można wykonać zdjęcia rentgenowskie zębów o rzeczywistej długości. To wreszcie on stworzył pierwszy w świecie atlas radiologii stomatologicznej i opracował systematykę techniki wykonywania zdjęć RTG wewnątrz- i zewnątrzustnych. Mariusz Patelski, Profesor Uniwersytetu Opolskiego nazwał go pierwszym stomatologiem Rzeczypospolitej, ponieważ Antoni Cieszyński był twórcą polskiej stomatologii i jednym z jej światowych pionierów. Był również encyklopedystą, edytorem czterotomowej, ilustrowanej Nowoczesnej Encyklopedii Zdrowia wydanej w latach 1937–1939 w Warszawie. Miał rodzinę z Opolszczyzny. Rodzice dłuższy czas mieszkali w Gogolinie, ojciec aptekarz w czasie Powstania Styczniowego produkował kule, które potem przemycano do Królestwa. Został zamordowany przez Niemców w 1941 r. we Lwowie.

Antoni Cieszyński urodził się 31 maja 1882 r. w Oleśnicy. Uczył się w gimnazjum klasycznym Marii Magdaleny w Poznaniu i następnie w Bydgoszczy. Studiował medycynę, stomatologię i filozofię w Berlinie i Monachium –  studia ukończył w 1911 r. z najwyższym odznaczeniem – summa cum laude. W 1913 r. został mianowany profesorem nadzwyczajnym i kierownikiem Ambulatorium Dentystycznego Wydziału Lekarskiego uniwersytetu Lwowskiego. W marcu 1914 r. ambulatorium zostało przekształcone w pierwszy w Polsce Instytut Dentystyczny (a w 1930 r. w Klinikę Stomatologiczną). Po wybuchu I wojny światowej zorganizował w Instytucie Dentystycznym placówkę PCK. Z powodu ofensywy rosyjskiej i zajęcia Lwowa przez Rosjan we wrześniu 1914 r. ewakuował się najpierw do Tarnowa, a później do Wiednia. Założył tam oddział dla obrażeń szczękowych i poliklinikę stomatologiczną dla uchodźców z Polski. W czasie zamachu ukraińskiego na Lwów (1-22 listopada 1918 r.) zorganizował Polską Służbę Sanitarną i organizował punkty opatrunkowe dla rannych w części Lwowa zajętej przez Ukraińców. Został odznaczony Krzyżem Obrony Lwowa (1918) oraz Medalem Niepodległości (1933). Był członkiem honorowym Towarzystw Stomatologicznych w Waszyngtonie, Buenos Aires, Pradze i Wiedniu.

Był kierownikiem Katedry Dentystyki UJK i Lwowskiego Państwowego Instytutu Medycyny i dziekanem Wydziału Lekarskiego UJK. Sprawował stanowisko przewodniczącego Komitetu Narodowego Międzynarodowego Związku Dentystycznego, był honorowym przewodniczącym Związku Słowiańskich Stomatologów. Ogłosił drukiem 375 prac obejmujących wszystkie dziedziny stomatologii, w tym podręcznik radiologii stomatologicznej. Przede wszystkim Cieszyński był twórcą reguły izometrii w radiologii, oraz techniki zdjęć rentgenowskich zewnątrzustnych. Opracował: systematykę techniki wykonywania zdjęć rentgenowskich wewnątrz- i zewnątrzustnych; zastosowanie radioterapii w stomatologii; pierwszy w świecie atlas radiologii stomatologicznej; regułę izometrii; pozwalającej na wykonywanie na filmie zdjęć rtg zębów o rzeczywistej długości; metody iniekcyjnych do wszystkich gałęzi nerwu trójdzielnego. Był twórcą nowoczesnych metod operacyjnych i rozpoznawczo-badawczych. Był autorem wielu udoskonaleń technicznych: kasety do zdjęć stereoskopowych; wspornika do zdjęć zewnątrzustnych; przytrzymywaczy filmów zewnątrzustnych; miarki do bezpośredniego odczytywania odległości filmu od ogniska; czapki z tabliczką ułatwiającą ustawienie promienia głównego do zdjęć typowych czaszki.

Wydawał i był redaktorem Kwartalnika Stomatologicznego, Polskiej Dentystyki i Słowiańskiej Stomatologii. W 1936 r. na międzynarodowej konferencji w Brukseli uzyskał złoty medal im. Millera za pionierskie zasługi dla światowej stomatologii. W okresie sowieckiej okupacji Lwowa 1939-1941 nadal prowadził działalność naukową. Został aresztowany przez niemieckich okupantów w nocy z 3 na 4 lipca 1941 r., tuż po wkroczeniu Niemców do Lwowa, i bez sądu rozstrzelany na Wzgórzach Wuleckich wraz z grupą 25 polskich profesorów wyższych uczelni Lwowa.

Źródło: http://olesnica.nienaltowski.net/Antoni_Cieszynski.htm

Mariusz Patelski, Pierwszy stomatolog Rzeczypospolitej, „Kalendarz Opolski” 1993, s. 71–72.

Polecamy:

https://polona.pl/search/?filters=creator:%22Cieszy%C5%84ski,_Antoni_(1882–1941)%22,public:0

https://dentonet.pl/prof-antoni-cieszynski-tworca-polskiej-stomatologii/

https://www.magazyn-stomatologiczny.pl/a912/Techniki-wykonywania-zdjec-wewnatrzustnych.html