Był wybitnym malarzem, najwybitniejszym przedstawicielem nurtu batalistycznego w malarstwie polskim drugiej połowy XIX wieku. Mówiono o nim, że „ku pokrzepieniu serc szerzy chwałę Polski ” – kraju, którego nie było wówczas na mapie. Wywarł ogromny wpływ nie tylko na malarstwo polskie, ale także na ówczesną literaturę, w tym m.in. na twórczość Henryka Sienkiewicza. Artysta stworzył też kolekcję dawnej broni, strojów, instrumentów muzycznych i historycznych rekwizytów, które przekazał w testamencie narodowi polskiemu.

Józef Brandt urodził się 11 lutego 1841 r. w Szczebrzeszynie w znanej i zamożnej rodzinie warszawskich lekarzy. Talent malarski odziedziczył po matce. Studiował w Paryżu (1858-1860) i Monachium. Od 1875 r. prowadził prywatną szkołę malarską, stając się przywódcą tzw. monachijskiej szkoły malarstwa polskiego, z którą byli związani m. in. Aleksander Gierymski, Alfred Wierusz-Kowalski, Tadeusz Ajdukiewicz, Wojciech Kossak, Leon Wyczółkowski. Tworzył głównie obrazy rodzajowo-batalistyczne i historyczne o tematyce związanej z walkami kozackimi, tatarskimi i wojnami szwedzkimi XVII w. Jego obraz „Chodkiewicz pod Chocimem„, zaprezentowany na Wystawie Powszechnej w Paryżu w 1867 r. wzbudził duże zainteresowanie francuskiej krytyki i publiczności, zyskał też przychylne recenzje w niemieckiej prasie. Natomiast kompozycja „Powrót spod Wiednia – Tabor” w 1869 r. została zakupiona do zbiorów cesarza Austrii Franciszka Józefa.

Jego najwybitniejszym dziełem jest obraz „Bitwa pod Wiedniem”, za który w 1873 r. został odznaczony Orderem Franciszka Józefa. W uznaniu jego talentu w 1875 r. powołano go na członka Berlińskiej Akademii Sztuki, w trzy lata później mianowano honorowym profesorem i członkiem Akademii Bawarskiej. Ukoronowaniem jego monachijskiej kariery stał się, przyznany w 1892 r., Order Zasługi Korony Bawarskiej, który nadawał szlachectwo królestwa Bawarii oraz zaszczytny tytuł Rittera. Twórczość Brandta cechuje literackie ujęcie tematu, realizm szczegółów, swobodna kompozycja i mistrzowskie oddanie ruchu. Brandt wywarł silny wpływ na malarstwo polskie, także na literaturę (Trylogia Henryka Sienkiewicza). W 1877 r. ożenił się z Heleną z Woyciechowskich Pruszakową (1847-1938), właścicielką wsi Orońsko k. Radomia, gdzie tworzył i prowadził szkołę przez większą część życia. Obecnie znajduje się tam Centrum Rzeźby Polskiej. Józef Brandt zmarł  12 czerwca 1915 r. w Radomiu, gdzie został pochowany. Miał 74 lata.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Polecamy:

https://polona.pl/search/?filters=public:1,creator:%22Brandt,_J%C3%B3zef_(1841–1915)%22

https://polona.pl/item/s-p-jozef-brandt,NzQyNTYxMzY/15/#info:metadata