212. rocznica urodzin Juliusza Słowackiego (1809-1849)

Był jednym z najwybitniejszych poetów polskich doby romantyzmu, dramaturgiem i epistolografem, a także filozofem- wizjonerem i mistykiem. Obok Mickiewicza i Krasińskiego określany jako jeden z Wieszczów Narodowych.

We wrześniu 2020 r. podczas Narodowego Czytania Prezydencka Para zainicjowała czytanie „Balladyny” Słowackiego. Poemat czytano w ok. 3 tysiącach miejsc. Prezydent RP Andrzej Duda podkreślił w wywiadach dla mediów, że wybrał Słowackiego, bo „Juliusz Słowacki tej wolnej i niepodległej, suwerennej Polski oczywiście nie dożył, ale ogromnie o niej marzył”.

Juliusz Słowacki herbu Leliwa urodził się 4 września 1809 r. w Krzemieńcu. Ojciec Słowackiego, Euzebiusz, był profesorem literatury w Liceum Krzemienieckim i Uniwersytecie Wileńskim. Jego matka, Salomea z Januszewskich była osobą o dużej kulturze literackiej i osobistej prowadziła coś na kształt salonu literackiego, dzięki czemu Juliusz miał w dzieciństwie i wczesnej młodości szeroki kontakt z ówczesną elitą intelektualną, zwłaszcza z kręgu Uniwersytetu Wileńskiego. W 1829 r. wyjechał z Krzemieńca do Warszawy, gdzie objął posadę aplikanta w Komisji Rządowej Przychodów i Skarbu. Na początku 1830 w roczniku Melitele zadebiutował bezimiennie powieścią poetycką Hugo.

Po wybuchu powstania listopadowego 9 stycznia 1831 r. podjął pracę w powstańczym Biurze Dyplomatycznym księcia Adama Jerzego Czartoryskiego. 8 marca opuścił Warszawę i przez Wrocław udał się do Drezna. Pozostał na emigracji we Francji. Wiele podróżował. Nigdy się nie ożenił. Był typowym rentierem. Przysyłane przez matkę pieniądze umiejętnie pomnażał, inwestując je na paryskiej giełdzie, m.in. w akcje kolei lyońskiej. Pozwoliło mu to zyskać pewną niezależność finansową i umożliwiło wydawanie własnej twórczości.

Zmarł 3 kwietnia 1849 r. w Paryżu na gruźlicę. Został pochowany na paryskim cmentarzu Montmartre. Do dziś przy Avenue des Carrières (nr 89) znajduje się symboliczna mogiła Juliusza Słowackiego. Nagrobek wielkiego polskiego poety z jego wizerunkiem w brązie i napisem po francusku „Wielki poeta Polski” odnowiono staraniem Komisji Opieki nad Grobami w Paryżu w 1894 r.

Po powstaniu niepodległego państwa polskiego, 14 czerwca 1927 r. ekshumowano szczątki Słowackiego, które następnie na polecenie marszałka Józefa Piłsudskiego zostały przewiezione do Polski. Jego trumna płynęła w górę Wisły z Gdańska do Krakowa na pokładzie statku Mickiewicz, który zatrzymywał się w licznych portach rzecznych, gdzie miejscowa ludność składała hołd prochom wieszcza. 28 czerwca na dziedzińcu zamku na Wawelu odbyła się uroczysta ceremonia pogrzebowa. Na jej zakończenie Józef Piłsudski wypowiedział słowa: „W imieniu Rządu Rzeczypospolitej polecam Panom odnieść trumnę Juliusza Słowackiego do krypty królewskiej, bo królom był równy”. Jego prochy zostały złożone obok Adama Mickiewicza w Krypcie Wieszczów Narodowych w Katedrze na Wawelu.

Mimo iż Słowacki żył zaledwie 40 lat, jego twórczość literacka była obfita i różnorodna; poeta pozostawił po sobie 13 dramatów, blisko 20 poematów, setki wierszy, listów oraz jedną powieść. Jego utwory, zgodnie z duchem epoki i ówczesną sytuacją narodu polskiego, podejmowały istotne problemy związane z walką narodowowyzwoleńczą, z przeszłością narodu i przyczynami niewoli, ale także poruszały uniwersalne tematy egzystencjalne. Jego twórczość wyróżniała się mistycyzmem, wspaniałym bogactwem wyobraźni, poetyckich przenośni i języka. Jako liryk zasłynął pieśniami odwołującymi się do Orientu, źródeł ludowych i słowiańszczyzny. Był poetą nastrojów, mistrzem operowania słowem. Obok Cypriana Kamila Norwida i Tadeusza Micińskiego uważany za największego z mistyków polskiej poezji. Słowacki jest też twórcą filozofii genezyjskiej (pneumatycznej), epizodycznie związany także z mesjanizmem polskim. Wywarł ogromny wpływ na późniejszych poetów Młodej Polski i Dwudziestolecia międzywojennego w Polsce, m.in. Antoniego Langego, Krzysztofa Kamila Baczyńskiego czy Jana Lechonia.