Dąb szypułkowy „Cysters” jest jednym z najpiękniejszych starych drzew na historycznym Górnym Śląsku. Rośnie przy alejce w parku angielskim otaczającym zespół klasztorno-pałacowy dawnego Opactwa Cysterskiego w Rudach, tuż za prezbiterium odrestaurowanego Sanktuarium Matki Boskiej Pokornej. Staruszek ma 730 cm w obwodzie i osiąga wysokość 31 m. Ma ok. 450 lat i jest ostatnim strażnikiem opactwa cystersów, którym zawdzięcza swoją nazwę nadaną przez leśników z Nadleśnictwa Rudy Raciborskie. To majestatyczne drzewo podziwiał m.in. król Polski Jan III Sobieski, który 23 sierpnia 1683 r. spędził noc w klasztorze podczas marszu z odsieczą oblężonemu przez muzułmanów Wiedniowi. Urodę i majestatyczność rudzkiego drzewa docenili już niemieccy przyrodnicy na początku XX w.

W 1989 r. drzewo poddano zabiegom konserwatorskim usuwając m.in. stare betonowe plomby i czyszcząc wnętrze pnia, a także dokonując cięć sanitarnych korony. Warto dodać, że w parku pocysterskim znajdują się 52 pomniki przyrody, w tym m.in.: jesion wyniosły, lipa drobnolistna, platan klonolistny.

Zarzyński P., Tomasiak R., Borkowski K., Drzewa Polski. Najgrubsze, najstarsze, najsłynniejsze, Warszawa 2016.