Platany klonolistne przy placu Wolności w Opolu – relikty Rejencji Opolskiej

Platany klonolistne (Platanus x hispanica „Acerifolia) rosną na górnym tarasie skweru przy placu Wolności, w centrum miasta naprzeciwko wejścia do Urzędu Miasta Opola. Są to imponujące drzewa z rozłożystą koroną, o oryginalnej korze, łuszczącej się dużymi płatami. Od 2001 r. mają status pomników przyrody.

Grubsze drzewo o obwodzie ok. 758 cm posadzono najpewniej w połowie XIX w. Prawdopodobnie nasadzenie należy wiązać z budową gmachu Rejencji Opolskiej. Wzniesiono go w latach 1830-1833 według projektu architekta Fryderyka Karola Schinkla (1781-1841). Utworzony przed gmachem plac nazwano Regierungsplatz (plac Rejencyjny, ob. Plac Wolności).

Starszy okaz ma na 1,3 m wysokości dziuplę (ubytek wgłębiony) z murszem wewnętrznym pnia o średnicy ok. 25 cm. Platany mają liście ustawione skrętolegle, są duże, dłoniasto klapowane (podobne do liści klonu pospolitego). Młode liście są pokryte gęstym, brunatnym kutnerem, natomiast starsze są zupełnie nagie. Jesienią liście przebarwiają się na kolor żółty lub żółto-pomarańczowy.

Wiek młodszego platana klonolistnego szacujemy na ok. 100 lat. Jego nasadzenie nastąpiło zapewne na przełomie XIX i XX w., kiedy to jest już widoczny na widokówce z 1901 r. Oba przepiękne, rozłożyste drzewa są reliktami dawnego, niemieckiego miasta przełomu XIX i XX wieku.

Platan jest drzewem obcego pochodzenia, sprowadzonym do Polski ok. 1700 r. Można go rozpoznać po korze z charakterystycznymi plamami. Młode liście są pokryte gęstym, brunatnym kutnerem, natomiast starsze są zupełnie nagie. Jesienią liście przebarwiają się na kolor żółty lub żółto-pomarańczowy.

Literatura:

Banik J., Sławne drzewa Województwa Opolskiego. Przewodnik, Warszawa 2016.

Borkowski M., Polskie drzewa, Poznań 2014

Borkowski M., Opole przełomu wieków XIX/XX, Łódź 2015.

Historia zapisana w drzewach. Gra miejska, Fundacja „Dla Dziedzictwa”, Opole 2016 [druk ulotny]

Obiekty i obszary cenne przyrodniczo w Opolu. Mapa, Opole [brak daty wydania]

Opole. Mapa obiektów przyrodniczych. Mapa, Opole [brak daty wydania]