Mimo sprzeciwu ojca generała Józefa Dowbor-Muśnickiego, została pilotem, chciał marzyła o karierze śpiewaczki operowej. Była pierwszą kobietą w Europie, która w 1930 r. skoczyła na spadochronie z wysokości 5 tys. m. Śmierć też ją wyróżniła – była jedyną kobietą zamordowaną przez Rosjan w Katyniu.

Wychowała się w niepodległej Polsce, w pałacu w Batorowie-Lusowie pod Poznaniem. Jej głos okazał się zbyt słaby, aby zostać solistką w operze, zaczęła więc występować w kabarecie, co doprowadziło jej ojca do furii. Nie zrobiła kariery. Zatrudniła się jako radiotelegrafistka w Poznaniu. Zajęła się lotnictwem sportowym, gdyż w II RP nie przyjmowano kobiet do wojska. Wstąpiła do Aeroklubu Poznańskiego – opanowała szybownictwo, pilotaż samolotów motorowych i skoki spadochronowe oraz zrobiła kurs obserwatorów lotniczych. Wyszła za mąż za Mieczysława Lewandowskiego, instruktora pilotażu, który podzielał jej pasję do latania. Byli razem zaledwie 50 dni. Rozdzieliła ich II wojna światowa. Janka dostała przydział do pułku lotniczego, chciała się przydać w wojsku w walce o Ojczyznę. 22 września 1939 r. Janina Lewandowska dostała się do sowieckiej niewoli. Trafiła do Ostaszkowa, a potem do Kozielska. Nie skarżyła się, nie narzekała. Modliła się na różańcu zrobionym z chleba. Chciała przetrwać. Nie udało się. W dniu swoich 32 urodzin, 22 kwietnia 1940 r. została przewieziona do lasu w Katyniu. Rosjanie zamordowali ją strzałem w tył głowy i pochowali w zbiorowej mogile razem z blisko 4,5 tys. polskich żołnierzy. Dopiero w 2005 r. jej czaszkę, odnalezioną podczas ekshumacji, pochowano w rodzinnym grobie, obok jej ojca gen. Dowbór-Muśnickiego w Lusowie. Odprawiający mszę św. kardynał wrocławski Henryk Gulbinowicz powiedział m.in.: „Janino Lewandowska, poruczniku pilocie Wojska Polskiego, jedyna kobieto jeńcu zamordowana w Katyniu, wróciłaś do Ojczyzny”. Rzeźba przedstawiająca Janinę Lewandowską jest jednym z elementów Narodowego Pomnika Katyńskiego w Baltimore w USA, autorstwa Andrzeja Pityńskiego.

Polecamy:

https://www.polishairforce.pl/lewandowska.html

Puchalska J., Polki, które zadziwiły świat, Warszawa 2016