Mieszkańcy Michałowa nie tracą zapału i nadal zbierają środki finansowe na remont zabytkowego kościoła pieszczotliwie nazywanego „Józefem”. Kościół pw. św. Józefa Robotnika w Michałowie to unikat, kandydat do tytułu Pomnika Historii. Jest świadkiem średniowiecznej działalności fundacyjnej miejscowego rodu możnowładczego związanego z Dynastą Piastów Śląskich, jest przykładem donacji rodu śląskiego von Gruttschreiber, a także jednej z pierwszych na Śląsku przebudowy neogotyckiej, którą najprawdopodobniej zaprojektował wybitny bierliński architekt Carl Friedrich Schinkel, a wykonał Adolph Friedrich Wilhelm Wartenberg. W prezbiterium kościoła pod tynkiem znajdują się gotyckie polichromie ścienne. Bez wsparcia finansowego unikatowe dziedzictwo (gotyckie polichromie, renesansowe wyposażenie kościoła, neogotycka fasada), może bezpowrotnie zniknąć. Wyjątkowej klasy zabytek popada w ruinę, a sporządzona przez Parafię pw. św. Jadwigi w Michałowie w 2020 r. dokumentacja remontu dachu, w świetle pojawienia się nowych okoliczności, okazała się niewystarczająca i potrzeba nowych ekspertyz i badań, aby zaktualizować uzgodniony już projekt budowlany remontu dachu świątyni oraz zabezpieczenia konstrukcji murowanej ścian.

Przypomnijmy. Kościół pw. św. Józefa Robotnika w Michałowie jest jednym z trzech zabytkowych obiektów, które należą do Parafii św. Jadwigi w Michałowie – liczącej niespełna 1000 Parafian. Miejscowość natomiast zamieszkuje ok. 500 mieszkańców, którzy zrozpaczeni i zdeterminowani zainicjowali publiczną zbiórkę środków finansowych na remont zabytku. Świątynię ostatni raz remontowano w 1936 r. Od czasu zakończenia II wojny światowej zabytek nie był przedmiotem troski ze strony służb konserwatorskich i państwa.

Miejscowość (Michelau)  została założona w XIII w. i w średniowieczu była  własnością rodzimego rodu Panów z Pogorzeli, wiernych popleczników książąt z dynastii Piastowskiej. Miejscowość (Michalovo) wymieniona jest w dokumentach w 1210 r. tj. w momencie fundacji klasztoru kanoników regularnych w Kamieńcu Ząbkowickim. Panowie z Pogorzeli przekazali kościół w Michałowie cystersom z Kamieńca Ząbkowickiego w 1276 r., i odebrali im go w 1533 r. Pełnił on funkcję kościoła katolickiego, następnie protestanckiego. W 1571 r. nowy właściciel Michałowa (od 1557 r.) Hans von Gruttschreiber (dokumenty tego rodu znajdują się w archiwum we Wiedniu, a koszt ich pozyskania to 700 euro), do gotyckiego prezbiterium dostawił nową nawę. Ówczesny gospodarz, nie szczędził pieniędzy na remont kościoła: kazał m.in. wznieść dwie dobudówki po obu stronach prezbiterium, mieszczące loże oraz posiadające odrębne wejścia. Dobudówki te nakryto dachami pulpitowymi. Wieżę nakryto nowym, blaszanym, strzelistym, renesansowym hełmem wzbogaconym u podstawy galerią. Na wieży umieszczono zegar. Nowy właściciel we wnętrzu kościoła ufundował ławy, chór oraz organy oraz założył bibliotekę. Kres rozwojowi osady położyła wojna trzydziestoletnia. W 1692 r. (po dwumiesięcznej walce z protestantami) kościół w Michałowie odzyskali katolicy. Na katolicyzm przeszedł ostatni właściciel, wywodzący się z rodziny von Gruttschreiber Anton Heine, który nawiązał kontakty z cystersami z Kamieńca Ząbkowickiego. Świadom wygasania swojego rodu w 1717 r. dokonał renowacji kościoła, dla upamiętnienia której wmurowano w ścianę prezbiterium pamiątkową tablicę. Opiekę nad kościołem powierzył cystersom z Kamieńca. Zobowiązał ich również do zachowania i renowacji wszystkich pomników rodzinnych, epitafiów, tablic inskrypcyjnych, napisów, obrazów, a także godła miejskiego nad dużą bramą w cmentarnym murze. Ponadto kamieniecki klasztor miał nadal opłacać sześciu muzyków, którzy z kościelnej wieży wygrywali cogodzinny hejnał oraz co kwartał odprawiać mszę za spokój duszy Antona Heinza von Gruttschreiber. Stan ten utrzymywał się do 1810 r., kiedy to nastąpiła sekularyzacja dóbr klasztornych cystersów. W 1812 r. kościół został objęty patronatem państwowym. W latach 1823-1828 r. kościół przebudowano w stylu neogotyckim. Była to jedna z pierwszych tego typu realizacji na Śląsku, a budowla porównywana jest z dziełami wczesnego niemieckiego neogotyku C.F. Schinkla, czołowego niemieckiego architekta pierwszej połowy XIX w. Ponadto, w kościele znajdują się unikalne dzieła śląskiej, renesansowej (XVI w.) rzeźby: kamienna ambona oraz chrzcielnica. Poza tym w ściany prezbiterium wmurowany jest zespół epitafiów złożonych z dzieł renesansowych, późnorenesansowych oraz barokowych. Co najważniejsze jednak, w XIII wiecznym  prezbiterium, pod tynkiem znajdują się średniowieczne polichromie ścienne, które czekają na odsłonięcie i konserwację. Będzie to kolejny i najważniejszy element podjętej przez Parafię renowacji zabytkowego kościoła w Michałowie.

Ta wyjątkowa świątynia – obecnie użytkowana sporadycznie w celach kultowych – po remoncie ma być zabytkiem o rozszerzonej funkcji, tj. do funkcji sakralnej dodana zostanie funkcja kulturalno-edukacyjna na potrzeby rozwoju ruchu turystycznego na tzw. Szlaku Polichromii Brzeskich. Po renowacji kościoła Parafia pw. św. Jadwigi w Michałowie chce w nim urządzić multimedialne muzeum rodów fundatorów, które będzie obiektem dostępnym również dla osób niepełnosprawnych.

Cegiełkę można dołożyć wpłacając darowiznę na konto nr: 49 88700005 2004 0198 4718 0001 (Bank Spółdzielczy Grodków-Łosiów), z dopiskiem: remont kościoła.

Wernher F.B., Silesia in Compendio seu Topographia das ist Praesentatio und Beschreibung des Herzogthums Schlesiens […] Pars I, ok. 1763 [t. 2], s. 375, zbiory BUWr.