Polska ma wielu wspaniałych synów, o których każdy z nas powinien pamiętać. Jednym z nich jest Ignacy Łukasiewicz, który urodził się w 23 marca 1822 r. w Zadusznikach koło Tarnowa na Podkarpaciu. Łukasiewicz był polskim patriotą ormiańskiego pochodzenia. Należy do najwybitniejszych polskich pionierów techniki. Był chemikiem, farmaceutą, przedsiębiorcą, a przede wszystkim twórcą polskiego górnictwa i przemysłu naftowego. Wynalazł lampę naftową i stworzył podstawy rozwoju przemysłu naftowego na świecie. Jego osiągnięcia w tej dziedzinie były pionierskie w skali światowej.

Życie Ignacego Łukasiewicza przypadało na okres zaborów, kiedy Polski nie było na mapie Europy.

Zaangażował się w działalność konspiracyjną i niepodległościową. Ropą naftową zainteresował się w 1852 r. kiedy pracował w aptece „Pod Złotą Gwiazdą” we Lwowie, należącą do Piotra Mikolascha. Wówczas to wraz ze swym kolegą z apteki, Janem Zehem (1817-1897), otrzymał naftę oczyszczoną. Była to pierwsza na świecie przeprowadzona metodami naukowymi destylacja ropy. Łukasiewicz badał właściwości ropy naftowej i stwierdził, że można ją wykorzystać do celów oświetleniowych. W 1853 r. opracował lampę naftową przystosowaną do tego nowego paliwa, którą pod jego kierunkiem skonstruował blacharz Adam Bratkowski. Po raz pierwszy lampa naftowa zaświeciła 30 marca 1853 r. oświetlając lwowską aptekę. Lampy Łukasiewicza zastosowano po raz pierwszy 31 lipca 1853 r. do oświetlenia lwowskiego szpitala powszechnego na Łyczakowie. Dzięki nim chirurg Zaorski mógł wykonać pierwszą operację w nocy.

Ignacy Łukasiewicz jako pierwszy na świecie wykorzystał na skalę przemysłową korzyści, jakie daje ropa naftowa. Dążył do rozwoju rodzącego się przemysłu naftowego nie skupiając go całkowicie w swoich rękach, lecz namawiając i pomagając w tworzeniu również innych firm. Na przełomie 1853 i 1854 r. przeniósł się do Gorlic. W 1854 r. wspólnie z T. Trzecieskim założył w Bóbrce koło Krosna kopalnię ropy naftowej uważaną za pierwszą na świecie. W 1854 r. uruchomił destylarnię w Ulaszowicach, a w 1861 r. rafinerię w Polance. Poza naftą otrzymywał z ropy smary, oleje do maszyn, parafinę i asfalt. Starał się zapewnić polskiemu przemysłowi naftowemu solidne podstawy rozwoju, dlatego też w 1877 r. zorganizował we Lwowie kongres naftowy. W 1880 r. doprowadził do powstania Krajowego Towarzystwa Naftowego z siedzibą w Gorlicach, które opracowało ustawę regulującą stosunki prawne górnictwa naftowego oraz ulg podatkowych. Obecnie Gorlice uchodzą za „miasto światła”, kolebkę przemysłu naftowego, gdzie można odwiedzić Skansenu Przemysłu Naftowego „Magdalena” i poznać piękną historię „czarnego złota”, czyli gorlickiego zagłębia przemysłu naftowego.

Łukasiewicz był bardzo sprawnym organizatorem, z czasem dorobił się dużego majątku. Był również wielkim społecznikiem. Propagował zakładanie sadów, budowę dróg i mostów, szkół, szpitali itd. Sam finansował wiele inicjatyw, walczył z biedą i alkoholizmem w regionie, tworzył kasy zapomogowe i fundusze emerytalne. Całe życie związany był z Podkarpaciem i zrobił wiele dla tego regionu, za co uznawany jest za jednego z jego największych dobroczyńców. Nazywano go „Ojcem Ignacym”. Zmarł na zapalenie płuc 7 stycznia 1882 r. w Chorkówce. Jest patronem wielu szkół na Podkarpaciu.

Polecamy:

https://www.polskieradio.pl/39/156/Artykul/1408333,Ignacy-Lukasiewicz-tworca-przemyslu-naftowego

Literatura:

Brzozowski S., Ignacy Łukasiewicz, Warszawa 1974.

Słownik polskich pionierów techniki, red. B. Orłowski, Katowice 1984.

Przyworski Z., Światło z ziemi, Warszawa 1954.