1 listopada to czas zadumy, czas kiedy odwiedzamy groby bliskich, spotykamy się z rodziną. Warto też znaleźć czas na odwiedzenie licznych cmentarzy jenieckich. My szczególnie polecamy Państwu zwiedzenie dwóch – Miejsca Pamięci Narodowej w Łambinowicach w woj. opolskim i zabytkowego cmentarza wojennego w Kotowicach w woj. śląskim.

Miejsce Pamięci Narodowej w Łambinowicach to tereny byłych obozów jenieckich wraz cmentarzami i pomnikami położone na obszarze gminy Łambinowice. Tereny pierwotnie związane z wsią Lamsdorf (Landkreis Falkenberg O.S.), w pobliżu której utworzono na początku lat 70. XIX w. poligon wojskowy, na którym następnie organizowano pruskie, a później niemieckie obozy jenieckie i odosobnienia. W czasie II wojny światowej obozy w Lamsdorf należały do największych niemieckich kompleksów obozowych w Europie. Przetrzymywano tu wówczas ok. 300 tys. żołnierzy koalicji antyhitlerowskiej (w tym blisko 200 tys. jeńców radzieckich), należących do prawie 50 narodów. Ostatni z obozów został utworzony po II wojnie światowej przez polskich komunistów. Istniał w latach 1945–1946 i był miejscem kaźni ludności autochtonicznej. Izolowano w nim głównie cywilną ludność niemiecką przeznaczoną do przesiedlenia w głąb Niemiec. Liczbę osób, które przebywały w obozie, określa się na ok. 5 tys. Generalnie na terenie obozów jenieckich w Lamsdorf/Łambinowicach śmierć poniosło kilkadziesiąt tysięcy ludzi. Cmentarze wojenne, na których znajdują się ich prochy, wraz z pozostałościami obozowej zabudowy są ważnymi śladami materialnymi tragicznej przeszłości. Miejscem Pamięci Narodowej w Łambinowicach opiekuje się Centralne Muzeum Jeńców Wojennych w Łambinowicach-Opolu (www.cmjw.pl).

Warto też zwiedzić zabytkowy cmentarz wojenny w Kotowicach w gminie Żarki w woj. śląskim. Cmentarz znajduje się przy drodze, nieopodal cmentarza katolickiego. Jest to trzeci, co do liczby pochowanych wojenny cmentarz jurajski. Powstał w listopadzie 1914 r. Rozbudowano go w 1936 r., kiedy to przeniesiono tu zwłoki poległych i wyposażenie nagrobne ze zlikwidowanych cmentarzy w Przewdzieszowicach, Podgaju, Ludwinowie, Nowej Wsi, Jaworzniku, Łutowcu, Huciskach, Parkoszowicach i Morsku. Obecnie spoczywa tu ok. 2000 poległych żołnierzy walczących na frontach I wojny światowej (1914-1918) narodowości polskiej, czeskiej, słowackiej, węgierskiej oraz mieszkańcy Bośni i Hercegowiny.